Donemus Webwinkel — Bergin, Sean

Nationaliteit: South Africa
Geboortedatum: 1948-06-29
Sterfdatum: 2012-09-01
Website: Officiële website

Sean Bergin (Durban, Zuid-Afrika 29 juni 1948 - Amsterdam, 1 september 2012) speelt vanaf zijn komst vanuit zijn vaderland een belangrijke rol in de Nederlandse geïmproviseerde muziek. Hij introduceert er de muziek van componerende landgenoten zoals Abdullah Ibrahim, Dudu Pukwana en Chris McGregor. Met zijn immer gepassioneerde spel is hij een veelgevraagd sideman in diverse groepen, tot hij in 1986 zijn groep MOB (My Own Band) opricht. Hierin toont hij zich ook een componist van formaat, die een brug slaat tussen zijn Zuid-Afrikaanse roots en de typisch Nederlandse geïmproviseerde muziek. Hij schrijft vooral op de persoon, en zijn band is dan ook een verzameling opvallende muzikanten. Al vanaf het begin speelt zang een belangrijke rol in zijn werk, en verloochent hij zijn theaterachtergrond niet. Die twee elementen bouwt hij verder uit in de nieuwere versies van MOB, de Song MOB, en de New MOB. In 2000 krijgt Bergin voor zijn prestaties de VPRO/Boy Edgar Prijs. Na al geruime tijd ziek te zijn geweest, overlijdt hij op 1 september 2012 op 64-jarige leeftijd.

Sean Bergin komt met de theatergroep Friends Roadshow naar Amsterdam, waar hij op het Festival of Fools speelt. Hij blijft hangen en leert al snel Amsterdamse musici zoals Arjen Gorter en Martin van Duynhoven kennen. Pianist Burton Greene vraagt hem voor zijn grote groep New Age Jazz Chorale, waarmee Bergin zijn Nederlandse plaatdebuut maakt. In die groep leert hij cellist Ernst Reijseger kennen. Het resultaat is de duo-plaat Mistakes; ook zijn ze samen op de tv te zien in het kinderprogramma Sesamstraat. Met Reijseger en Van Duynhoven vormt Bergin het Goma Fewtet, en Theo Loevendie vraagt hem voor zijn Consort.

De Amerikaanse cellist Tristan Honsinger, die net in Nederland is, raakt bevriend met Bergin, en gaat met hem vrij improviseren (voor Bergin de eerste keer dat hij dat doet). Ook tipt Honsinger Misha Mengelberg over zijn Zuid-Afrikaanse vriend; de pianist vraagt Bergin voor de Instant Composers Pool.

Bergin verhuist een jaar lang naar Italië, om zich bij zijn vriend Honsinger te voegen, die daar al woont. Ze nemen een jaar later hun duo-plaat Lavoro in het huis van de cellist op. In deze periode maken de twee ook al een aanzet tot het geïmproviseerde muziektheater dat ze later met de groep This, That & The Other gestalte zullen geven.

Behalve van ICP gaat Sean Bergin ook deel uitmaken van andere prominente groepen uit de Nederlandse geïmproviseerde muziek, zoals JC Tans and His Rockets (later: JC Tans Orchestra), het Harry Miller Quintet, Willem van Manens Springband en Ernst Glerums New Klookabilities. Muziektheatermaker Teo Joling vraagt hem voor zijn voorstelling Wortelgok. In het Amsterdamse café De Engelbewaarder starten sessies, waar Bergin een graag geziene gast is. Later neemt hij de leiding van deze sessies op zich. Vanaf de jaren negentig zijn bassist Jacko Schoonderwoerd en drummer Victor de Boo daarbij zijn vaste partners.

Voor het eerst formeert hij een eigen groep, My Own Band, kortweg MOB, een groot ensemble, waarvoor hij het meeste repertoire schrijft, aangevuld met composities van landgenoten als Dollar Brand (Abdullah Ibrahim), Chris McGregor en Mervyn Africa. Een jaar later verschijnt de debuut-CD Kids Mysteries van de groep op het Nimbus-label van de Amerikaanse expat Tom Albach.

De Zuid-Afrikaanse (en in Engeland woonachtige) drummer Louis Moholo vraagt hem als lid van de groep Viva La Black. In 1991 maakt het gezelschap een toer door hun beider vaderland. In 1992 en 1996 keert Bergin er terug met dezelfde groep. In 1994 vraagt de drummer hem ook bij het Dedication Orchestra, een big band die zich ten doel stelt werk van Moholo's voormalige mede-bandleden van de Zuid-Afrikaanse Blue Notes (Dudu Pukwana, Chris McGregor, Johnny Dyani en Mongezi Feza) te spelen. Sean Bergin schrijft ook een paar arrangementen voor het orkest, en is te horen op de dubbel-CD Ixesha.

Na afloop van een concert van MOB belanden Bergin en de rietblazers Tobias Delius en Daniele D'Agaro in café San Francisco op de Amsterdamse Zeedijk. Als de barkeeper hun vraagt wat er in de instrumentkoffers zit, pakken ze die uit en gaan spelen. Een nieuw trio is geboren, dat de naam van de horecagelegenheid zal dragen: Trio San Francisco. D'Agaro keert na verloop van tijd terug naar zijn vaderland Italië, maar vraagt Bergin en Delius (en drummer Han Bennink) geregeld voor zijn eigen festival aan de Adriatische Zee, waar ze deel uitmaken van zijn Adriatics Orchestra.

Sean Bergin krijgt de belangrijkste Nederlandse jazzprijs: de VPRO/Boy Edgar Prijs. Uit het juryrapport: 'Bergin mengt Zuid-Afrikaanse kwela en andere dansritmes met door Misha Mengelberg beïnvloede instant composing technieken, en voegt aan Amerikaanse jazzelementen via zijn bandleden ook Surinaamse en Caribische tradities toe - alsmede nu en dan een vleug cabaretesk theater. Het resultaat is een zinderende smeltkroesmuziek waarin de hele wereld meeklinkt, en die toch nergens anders ter wereld is te vinden.' Bimhuis-programmeur Huub van Riel stelt Bergin voor aan pianist Mal Waldron, die hem opneemt in zijn nieuwe kwartet, waarin bassist Arjen Gorter en drummer John Betsch de andere twee muzikanten zijn. Later zal Jean-Jacques Avenel de rol van Gorter overnemen. De groep speelt geregeld, maar maakt nooit opnamen.

Onder de titel Song MOB breidt Bergin zijn eigen MOB uit met een aantal vocalisten, onder wie de Britten Phil Minton en Maggie Nichols, en de Senegalees Molla Sylla. Daarnaast begint hij ook een kleinere groep, Nansika. Dit is een kwintet dat vrijwel uitsluitend werk vertolkt van zijn landgenoten zoals als Dollar Brand (Abdullah Ibrahim), Dudu Pukwana, Chris McGregor en Mervyn Africa.

Acteur-zanger-ccordeonist Felix Strategier van Theatergroep Flint schrijft een stuk naar aanleiding van de poëzie van de Zuid-Afrikaanse dichteres Ingrid Jonker: Korreltjie Korreltjie Sand. Hij vraagt Sean Bergin om de muziek erbij te componeren, die hij uiteindelijk samen met Ernst Reijseger uitvoert.

Zang blijft een belangrijke plaats innemen in Bergins compositorisch oeuvre. Hiertoe stelt hij een kleinere versie van MOB samen, de New MOB, waarin ook een prominente rol is weggelegd voor zijn dochter, zangeres Una Bergin. In het Bimhuis neemt deze groep de CD Chicken Feet op.

In de in Amsterdam woonachtige Braziliaanse gitarist Rogério Bicudo vindt Sean Bergin een muzikale geestverwant. Ze besluiten om kleinschalige duo-concerten te geven, onder meer in het café van het Amsterdamse Bimhuis. Ook gaan ze kort na elkaar twee keer de studio in, voor het opnemen van de CD's Tale Of Three Cities (2008) en Mixing It (2009).

Op zaterdag 1 september overlijdt Sean Bergin in Amsterdam op 64-jarige leeftijd. Hij leed al langere tijd aan een leveraandoening. De Instant Composers Pool brengt die dag tijdens hun optreden in het Bimhuis een eerbetoon aan Bergin.