Donemus Webwinkel — Eisma, Will

Nationaliteit: Netherlands
Geboortedatum: 1929-05-13
Website: Officiële website

Will Eisma werkt als violist bij de Omroeporkesten. Daarnaast ontwikkelt hij een solopraktijk waarin hij zich specialiseert in hedendaagse muziek. Veel van zijn composities zijn geschreven voor de orkesten van de Nederlandse omroep. Eisma zet zijn eigen studio voor elektronische muziek op. Tevens richt hij met andere componisten/instrumentalisten uit Hilversum het elektro-instrumentaal ensemble ICÉ op, dat vele composities in première bracht. Eisma heeft voorts veel didactische muziek op zijn naam staan. "Compositorisch-technisch gaat hij geen experiment uit de weg: serieel, aleatorisch, grafisch. Maar niet om het experiment zelf. Voorop staat altijd de op speelvreugde gerichte, vaak concertante virtuositeit. Daarbij creëert hij een kenmerkende atmosfeer, die zijn wortels heeft in zijn jarenlange verblijf in Indonesië." (Will Eisma)

Op 7-jarige leeftijd begint Will Eisma (13 mei 1929, Soengailiat (Bangka, Indonesië) met vioollessen, eerst van zijn vader, later van een Indonesisch leraar. Zijn eerste composities, voor of met viool, ontstaan in het Japanse interneringskamp te Bandoeng.

Na de oorlog studeert Eisma viool aan het Conservatorium in Rotterdam bij Jewsey Wulf en Oskar Back. Ook volgt hij compositielessen bij George Stam en Kees van Baaren.

Eisma's composities vertonen een ritmisch moderne stijl, beïnvloed door Béla Bartók en Igor Stravinsky, zoals bijvoorbeeld de 'Concertante Muziek' voor orkest (1957), waarvan de eerste uitvoering door Eduard Flipse in 1959 wordt gegeven te Rotterdam. In 1958 wordt zijn 'Concertstuk' voor viool en piano (1956) onderscheiden met de Béla Bartók Prijs (Bloomington, USA).

Door zijn contact met de Gaudeamus-componistenkring in Bilthoven neigt Eisma's componeren steeds meer naar het serialisme. Bij Goffredo Petrassi in Rome zet Eisma zijn compositiestudie voort. Hij behaalt daar het Diploma di Studi Superiori di perfezionamento met 'Concerto per due violini' (1961).

De 'Sonatine' voor fluit (1959) krijgt de Visser Neerlandia Prijs. Eisma ontwikkelt een voorkeur voor grafisch genoteerde partituren. De partituur van 'Non-Lecture' (1965) is een tekening die door één strijker of blazer (of een combinatie daarvan) naar eigen inzicht geïnterpreteerd kan worden.

Eisma legt zich intensiever toe op elektronische muziek. Zijn eerste verkenning daarvan is 'Bth.3457' (1963), een stuk dat tot stand komt in de Gaudeamusstudio in Bilthoven. Aleatoriek (het gebruik van toevalselementen) gaat een steeds belangrijker rol spelen, zoals blijkt uit 'Hot powdery stones' (1968) voor blokfluitsolo en 'Gezang XXIII' (1970) voor viool en slagwerk. In de Studio Sonologie te Utrecht zijn de leermeesters van Eisma Gottfried Michael Koenig en Frits Weiland. De composities die hier ontstaan zijn 'Elaborated Relaxation' (1967), 'Stripped of outer string quotes' (1969) voor viool en tape, 'Newsreel Sunday', 'Newsreel Tuesday' en 'Newsreel Saturday' (1969).

Eisma werkt op uitnodiging in de elektronische studio van North Texas State University in Denton. De compositie 'Newsreel Sunday' (1969) wordt onderscheiden met een Honorable Mention op het concours voor elektronische muziek van de SIMC te Rome. Hier experimenteert hij - na composities met louter elektronisch geproduceerd geluid - met de combinatie van elektronica en traditionele instrumenten

Will Eisma richt zijn eigen studio 'Five Roses' op. Met en voor de groep ICÉ (Electro Instrumental Group) componeert hij diverse werken met veel ruimte voor live elektronica. Eisma's muziek wordt daardoor spontaner: het strenge serialisme van de eerdere werken maakt plaats voor improvisatorische en aleatorische elementen.

Eisma werkt op uitnodiging van Joel Chadabe in zijn SUNY Studio te Albany (N.Y.). Resultaten daarvan zijn onder meer 'Moogly for Joel' en 'Wormstekige Appels', beide voor 4-sporen tape.

Met Willy Reeser werkt Eisma aan een vioolmethode voor groepsonderwijs ('Haren op Snaren') onder het pseudoniem William Feadler. Hij componeert voor deze methode duo's en trio's. Bovendien maakt hij veel bewerkingen van diverse klassieke melodieën en volksmuziek. Will Eisma ontvangt de Cultuurprijs van de Gemeente Hilversum.

Onno Mensink, conservator van de muziekafdeling van het Gemeente Museum in Den Haag, vraagt Eisma een werk te schrijven voor de pelog gamelan van het museum. Dat resulteert in de compositie 'Liwung' voor gamelan en tape.

Aan Eisma's compositie 'Archipel' (1964) wijdt musicologiestudent Paul Kuik een doctoraalstudie: 'De rol van de klankkleur in enkele na-oorlogse strijkkwartet-composities' (Universiteit van Amsterdam).

Ensemble Gending speelt diverse gamelancomposities van Will Eisma. De Japanse groep Marga Sari zet Eisma's eerste gamelanstuk 'Liwung' (1977) op haar repertoire en voert het werk uit in Jakarta, Bandung, Yogya, Kobe, Osaka en Kyoto. Marga Sari vraagt Eisma een nieuw werk voor de groep te componeren. Het resultaat, 'Uguisu' voor pelog gamelan en tape, wordt in juli 2000 in Tokio ten doop gehouden.

Cafe Sonore, een radioprogramma van de VPRO, wijdt een uitzending aan Will Eisma ter ere van diens 75ste verjaardag.

Ensemble Calefax speelt Eisma's werk 'Upstream' (2004) bij de opening van het Muziekgebouw aan 't IJ in Amsterdam op 1 mei 2005. In mei 2009 brengt het Aurelia Saxofoon Kwartet 'Lazulite' (2006) in première in hetzelfde Muziekgebouw.