Donemus Webwinkel — Graaf, Christian Ernst

Synoniem: Graaf, Christian Ernst
Nationaliteit: Germany
Geboortedatum: 1723-06-30
Sterfdatum: 1804-07-17

De tot Nederlander genaturaliseerde Graaf bekleedt in de tweede helft van de achttiende eeuw de belangrijkste positie in het muziekleven van de Republiek: kapelmeester van stadhouder Willem V. Stilistisch geeft zijn oeuvre een ontwikkeling te zien van invloeden uit de late barok tot een meer classicistische, galante stijl. Ofschoon het nodige van zijn werk in druk verschijnt, ligt het gezien zijn positie voor de hand dat er meer werk moet zijn geweest; Graafs biografie is slechts in grote trekken te achterhalen. Graaf componeert in het bijzonder instrumentale werken: kamermuziek – in de vorm van strijkkwartetten, trio's en kwintetten – en symfonieën. Tot zijn bekende vocale werken behoren 'Laat ons juichen, Batavieren!' (1766) en het oratorium 'Der Tod Jesu' (1802).

Christian Ernst Graf wordt op 30 juni geboren te Rudolstadt, waar zijn vader zijn brood verdiende als violist, pedagoog, componist en kapelmeester van de hofkapel van Schwarzburg-Rudolstad. De jonge Christian Graf krijgt, naar wordt aangenomen, de eerste muzieklessen van zijn vader Johann Graf.

Graf, intussen 'Cammer Musicus' in zijn geboorteplaats, reist tijdens een verlof naar de Nederlanden en kiest daar domicilie, waarschijnlijk tegen de wil van zijn broodheer in en met achterlating van grote schulden. Pogingen in Rudolstadt een positie te verwerven mislukken. Via (mogelijk) Waalwijk en Amsterdam - waar hij emplooi vindt als 'dansmeester' - belandt Graf omstreeks 1750 in Middelburg, waar hij de leiding krijgt over het plaatselijke Collegium Musicum. Met Graf als dirigent verbetert de kwaliteit van het collegium substantieel, wat het stadsbestuur doet besluiten hen een concertzaaltje toe te wijzen. In Middelburg ontstaat naar alle waarschijnlijkheid zijn eerste gedrukte opusnummer, 'Sei sinfonie a violino primo, secundo, viola, e basso' (ca. 1756), in ieder geval is het werk aan het Middelburgse collegium opgedragen.

Graf bevindt zich nu in Den Haag, als hofcomponist van Anna van Hannover, de weduwe van stadhouder Willem IV.

Graf treedt in dienst als 'Muziek Compositeur aen het Hof van S.D.H. den Heere Prince van Oranje', ofwel Willem V, dan pas 11 jaar oud. Tevens wordt hij lid van de hofkapel, waarvan hij later - wellicht bij diens installatie in 1766 - kapelmeester wordt. In deze functie componeert hij voor de wekelijkse hofconcerten (gelegenheids) orkest- en kamermuziekwerken.

Graf vernederlandst zijn naam tot Graaf.

Tijdens zijn verblijf in de Nederlanden componeert de jonge Mozart zijn variaties KV 24 op Graafs lied 'Laat ons juichen, Batavieren!' (1766), geschreven ter gelegenheid van de inhuldiging van Willem V als stadhouder. In de periode hierop volgend componeert hij een aantal opzienbarende kamermuziekwerken, waaronder twee bundels met strijkkwartetten (1776 resp. 1777 uitgegeven, een toen nog jong genre), een concert voor zes pauken en een vioolduo voor twee spelers op één viool: 'Duo économique pour un violon à deux mains et deux archets' (beide zonder jaartal).

Graaf publiceert een muziektheoretische handleiding over de basso-continuopraktijk 'Proeve over de natuur der harmonie in de generaal bas, benevens een onderricht eener korte en regelmaatige becyffering'.

Graaf gaat met pensioen en wordt opgevolgd door de violist Jean Malherbe.

Graaf overlijdt op 17 juli in Den Haag aan een 'slijmberoerte'. Begraven wordt hij in de Grote Kerk.