Donemus Webwinkel — Zagwijn, Henri

Nationaliteit: Netherlands
Geboortedatum: 1878-07-17
Sterfdatum: 1954-10-23
Website: Website

Henri Zagwijn is als componist autodidact en zeer actief in het Nederlandse muziekleven. Hij zocht steeds naar nieuwe wegen en probeerde daarbij zich zelf te vinden te midden van de stromingen van die tijd. Impressionisme en expressionisme, polytonaliteit en atonaliteit, polyritmiek en -metriek vonden weerklank in zijn composities, maar hij zag hoe bij alle tegenstellingen en experimenten het ware wezen van de muziek verloren dreigde te gaan. Zagwijn is er in geslaagd steeds meer muziek te schrijven met een persoonlijk karakter, zeer gevoelig van stemming en tegelijk geconcentreerd van vorm. Zijn oeuvre bestaat hoofdzakelijk uit kamermuziek, waarvan de subtiele combinaties opmerkelijk zijn. Henri Zagwijn is een volgeling van de antroposoof Rudolf Steiner.

Henri Zagwijn is geboren op 17 juli in Nieuwer-Amstel bij Amsterdam. Hij groeit op in Rotterdam en krijgt compositieles van zijn oudere broer Jules, violist in het Rotterdams Symfony Orkest. Van 1898 tot 1918 is hij onderwijzer op een lagere school in Rotterdam. Samen met o.a. Marius Brandts Buys jr. en Alphons Diepenbrock zit hij in het bestuur van de coöperatieve vereniging 'De nieuwe muziekhandel', in 1910 opgericht uit onvrede met de Nederlandse muziekuitgeverijen. In 1915 wordt Zagwijn lid van de Antroposofische Vereniging.

Zijn eerste grote succes als componist behaalt Henri Zagwijn met de uitvoering van de ballade 'Der Zauberlehrling' (Johann Wolfgang von Goethe) voor tenor, bariton, koor en orkest (1912). Van 1916 tot 1931 is hij hoofdleraar aan de Toonkunst Muziekschool te Rotterdam, en van 1924 tot 1941 leraar aan de Vrije School in Den Haag. Met Sem Dresden en Daniel Ruyneman is hij in 1918 oprichter van de Vereniging voor Moderne Muziek. In 1921 houdt Zagwijn de lezing 'Hedendaagse stromingen in de muziek' in Rotterdam. Hij schrijft het boek 'Muziek in het licht der antroposofie' (Van Esso, Rotterdam 1925).

Een volgende mijlpaal is het 'Strijksextet' uit 1932. Henri Zagwijn is een bewonderaar van Claude Debussy en hij publiceert het boek 'Debussy' (Krusemann, 1941). Ook in de latere jaren ontstaan belangrijke werken zoals een 'Concertante' voor fluit en orkest (1941), twee 'Concertantes' voor piano en orkest (1939 en 1946) en 'Mystère' voor harp en piano (1941), een curieuze combinatie. De harp speelt in het oeuvre van Zagwijn een grote rol. In 1948 componeert hij een 'Concerto' voor harp en orkest nadat hij tevoren in verschillende kamermuziekwerken de harp met strijk- en blaasinstrumenten gecombineerd heeft. Ook componeert Zagwijn werken voor piano, liederen en koorwerken (o.a. 'Musik zur Eurythmie' voor piano (1926), 'Morgenzang', een vocalise voor sopraan en ensemble (1937) en 'Vom Jahreslauf' (1938) op tekst van Rudolf Steiner, voor koor en orkest).

Henri Zagwijn wordt voorzitter van het Genootschap van Nederlandse Componisten en hij zit in het eerste bestuur van de Stichting Donemus. Hij overlijdt op 23 oktober 1954 in Den Haag.