gerelateerde werken
Rajanigandha : for soprano, flute and piano / John Borstlap ; seven poems by Rabindranath Tagore
Genre:
Vocaal
Subgenre:
Zangstem en instrument(en)
Bezetting:
sopr fl pf
Frithjof's Meerfahrt : concertstuk voor orkest, opus 5 / Johan Wagenaar
Genre:
Orkest
Subgenre:
Orkest
Bezetting:
fl fl(pic) 2ob 2cl 2fg 4h 3trp 3trb tb timp str
Nazomer : for orchestra / Max Knigge
Genre:
Orkest
Subgenre:
Orkest
Bezetting:
2pic fl fl(fl-a) 2ob eh 2cl cl-b 2fg cfg 4h 4trp 2trb trb-b tb timp hp cel str
Genre:
Orkest
Subgenre:
Orkest
Bezetting:
5555 9641 2timp perc cel 2hp str
compositie
Psyche : symphonic poem, based upon a sketch by Richard Wagner, for orchestra, 1999, rev. 2001 / John Borstlap
Overige auteurs:
Wagner, Richard
(Op een thema van)
Borstlap, John
(Componist)
Toelichting:
Program note (Dutch): Psyche is een uitwerking van Wagners schets 'Romeo und Julie' uit 1868, dat bestaat uit 13 maten muziek, een thema en een korte doorwerking omvattend. Hij wilde het gebruiken voor een begrafenis symfonie ter herdenking van de gevallenen in de Frans-Pruisische oorlog van 1870-1781. Wagner hield het materiaal, waarvan hij een klein motief in Parsifal gebruikte, apart voor louter orkestrale symfonieën die hij van plan was te schrijven, maar hier kwam echter niets van.
In plaats van op het verhaal van Romeo en Julia, is de uitwerking gebaseerd op de oude Griekse mythe van Eros en Psyche die eveneens een liefdeskoppel zijn, maar het heeft een 'happier' eind. De god van de liefde, Eros, brengt 's nachts incognito een exclusief bezoek aan de aardse prinses Psyche, bang als hij is voor de afkeuring van zijn moeder, Aphrodite. Maar Psyche wil de identiteit van haar minnaar weten en houdt een lamp boven haar slapende bezoeker, waarmee ze haar belofte breekt om hem lief te hebben zonder te weten wie hij werkelijk is. Eros verdwijnt en Psyche trekt door de wereld op zoek naar wat zij heeft verloren. Op het eind, schenkt Zeus haar na het pleidooi van Eros vergeving en zij wordt verhoogd naar de sfeer van de goden, de Olympus.
Pysche bestaat uit drie episodes: elegie, ontwikkeling en verzoening. In de laatste episode, wordt het materiaal verwerkt in een langzame herhaling die de elegie niet herhaalt maar een nieuwe betekenis eraan geeft. Op een symbolisch niveau is het stuk tevens een reflectie over wat gebeurt in het wezen van de 20e eeuwse muziek. Zoals de componist zei: 'Teveel rationaliteit heeft de spirtuele kant van de muziek weggevaagd, die ondoorgrondelijke kwaliteit die door de tonen tot ons innerlijke emoties spreekt. Zoals in de mythe van Eros en Psyche, wordt mogelijk door teveel bewustzijn in combinatie met te weinig vertrouwen in het spirituele rijk, de ziel van de muziek vermorzeld. De Europese traditie lijdt grotendeels aan over-rationalisme en er wordt uit de orkestrale variaties geciteerd als een symbool van stagnatie, die dan oplost in de stroom van de puur tonale traditie van de drieklank.' - JOHN BORSTLAP (vert. Donemus)