componist
Dutch ‘avant pop’ composer JacobTV started as a rock musician and studied composition and electronic music; he won the Composition Prize of the Netherlands in 1980. He became a full ...
gerelateerde werken
24 capriccio's voor viool solo
Genre:
Kamermuziek
Subgenre:
Viool
Bezetting:
vl
Imaginary guitars : for string quartet, 1987-1988 / Peter Kann
Genre:
Kamermuziek
Subgenre:
Strijkkwartet (2 violen, altviool, cello)
Bezetting:
2vl vla vc
Quartetto per archi IV : = Strijkkwartet no. IV, (1965) / Guillaume Landré
Genre:
Kamermuziek
Subgenre:
Strijkkwartet (2 violen, altviool, cello)
Bezetting:
2vl vla vc
Visions at Sea : for string quartet / Joey Roukens
Genre:
Kamermuziek
Subgenre:
Strijkkwartet (2 violen, altviool, cello)
Bezetting:
2vl vla vc
compositie
String quartet no 1 : 'Versailles', for string quartet, 1990 / Jacob ter Veldhuis
Bevat:
Parterre de pièces coupées pour les fleurs
Labyrinth
Disposition générale d'un grand jardin
Trianon de porcelaine
Toelichting:
Program note (Dutch): Franse 17e eeuwse tuinarchitectuur vormde de inspiratiebron voor het eerste strijkkwartet. De tuinen van het Paleis van Versailles waren een symbool van de gecentraliseerde macht: de strakke, symmetrische indeling en de weelderige ornamentiek werden verkregen door alle vegetatie grondig te snoeien, ofwel: door de natuur ondergeschikt te maken aan kunst. De landschapsarchitect beschouwde zijn creatie ongetwijfeld als een aards paradijs. Maar het krachtenspel van enerzijds en ongebreidelde natuur en anderzijds de alles regulerende mens met zijn snoeimes en heggenschaar heeft iets dubbels dat ik zelf tragikomisch vind. Het is een gegeven dat in onze tijd is uitgegroeid tot het thema 'overleven of ten onder gaan'. Wat een landschapsarchitect met planten, beelden en fonteinen doet, doet een componist met klanken. In Versailles zijn de noties van symmetrie en herhaling even essentieel als in baroktuinen: het is een neo-barok divertimento in vier delen. 1. - Parterre de pièces coupées
pour des fleurs. Een belangrijk onderdeel van de baroktuin is de parterre, een rechthoekig perceel dat symmetrisch en grillig gevormde bloembedden omvat, met heggetjes daaromheen en hier en daar een accent in de vorm van een gemodelleerd sierboompje. Een onverbiddelijk gespiegeld 'heggenschaarmotief', zet het openingsdeel in beweging. Tijdens de afwezigheid van de tuinmannen dreigen de planten echter te verwilderen, maar uiteindelijk krijgt de onvermijdelijke heggenschaar alles weer onder controle. 2. - Labyrinth. Het doolhof van Versailles bestaat al lang niet meer. Het was een vierkant terrein, dicht beplant met struiken, en het geraffineerde netwerk van voetpaden was zo misleidend dat men in een mum van tijd volledig gedesoriënteerd raakte. In dit deel dolen twee geliefden (viool en cello) eindeloos voort langs identieke paden. 3. - Disposition générale d'un grand Jardin. Deze 'verhandeling' is gebaseerd op symmetrie, spiegeling en herhaling - de voorwaarden die Joseph Dezallier
d'Argentville aan 'de ideale tuin' stelde in zijn handboek La Théorie et la Pratique du Jardinage (Parijs 1709). 3. -
Trianon de Porcelaine. In 1670 liet Lodewijk XIV een buitenverblijf bouwen om zijn maitresse, de markiezin van Motespan, te behagen. Daartoe kocht hij het armoedige dorpje Trainon en liet het met de grond gelijkmaken. Hij handhaafde evenwel de naam, omdat die zo mooi klonk. In navolging van de Chinese pagode van Nanjing werden de gebouwen bepleisterd met wit en blauw porselein. De tuin was een bonte bloemenpracht in bijna alle seizoenen en de lucht was er vol van zoete bloesemgeuren. Zeventien jaar later echter, toen de markiezin bij de koning in ongenade viel, werd het Trainon de Porcelaine al weer gesloopt om plaats te maken voor het huidige Grand Trainon. De muziek is een kleine bespiegeling over de vergankelijkheid, ter herinnering aan een verdwenen dorpje en een verdwenen lustoord. - JACOB TER VELDHUIS