gerelateerde werken
Music for percussion, piano and harp / Immanuel Klein
Genre:
Onbekend
Concerto no. 2 for violoncello and orchestra : An Odyssey, 1996-1997 / Hans Kox
Genre:
Orkest
Subgenre:
Cello en orkest
Bezetting:
2fl(pic) 2ob(ob-am) cl 2h trp perc str vc-solo
First Concerto : for cello and orchestra / Henriëtte Bosmans
Genre:
Orkest
Subgenre:
Cello en orkest
Bezetting:
vc-solo 2fl 2ob 2cl 2fg 4h 2tpt 3trb tb timp hp str
Symphony Nº 4 "The Bell" (Carnegie Hall version) : for cello and orchestra / Victoria Poleva
Genre:
Orkest
Subgenre:
Cello en orkest
Bezetting:
vc-solo 2fl(picc) 2ob 2cl 2fg 2h 2tpt trb tb timp 2perc hp pf str
compositie
Iris : fragmenten voor cello en orkest, 1989 / Immanuel Klein
Overige auteurs:
Klein, Immanuel
(Componist)
Toelichting:
Program note (Dutch): Iris ontstond tijdens Kleins verblijf in West-Berlijn. De kleur van de iris - het regenboogvlies - is misschien wel de meest specifieke van het menselijk lichaam. Zich bevindend tussen het oogwit en het pupilzwart - en als drempel tussen buiten en binnen - doseert de iris díe bepaalde hoeveelheid licht die voor het netvlies als beeldontvangend "draaglijk" is. De lading - de inhoud van het stuk Iris - kan worden bezien als analogie van het hierboven omschreven diafragmeren.
Voor het componeren maakte Klein hoofdzakelijk gebruik van een harmonium, waardoor een werkwijze gevolgd kon worden die direkter van de klankkleur uitging en het instrumenteren tot een primaire, bijna natuurlijke handeling maakte.
"Bij bepaalde passages met liggende akkoorden kon ik - doordat met gewichtjes desgewenste toetsen ingedrukt worden gehouden - het harmonium be-trappend, bovendien op de cello spelend uitzoeken welke noot ik voor de volgende of na de voorafgaande wilde".
Iris is geen lineair gecomponeerd stuk. De ondertitel "fragmenten voor cello en orkest" verwijst naar een selektie die Klein heeft gemaakt uit een veelheid van minder of meer uitgewerkte motieven en invallen - tevoorschijn gejeukt door het "bevingeren" van harmonium en cello - die gedurende enkele maanden werden genoteerd en pas tegen het eind van het componeerproces hun definitieve, gevoelsmatig afgewogen plaats kregen.
Externe invloeden die tijdens het ontstaan van Iris een rol hebben gespeeld zijn met name György Ligeti's Konzert für Violoncello und Orchester (1960) en Henri Dutilleux' Tout un monde lointain... (1968-'70). - IMMANUEL KLEIN