componist
Immanuel Klein werd op 11 januari 1960 in Rotterdam geboren.
Opleiding
Van 1979 tot 1987 studeerde hij cello bij Ubaldo Arcari, Marien van Staalen en Godfried Hoogeveen en compositie bij Theo Loevendie ...
gerelateerde werken
Iris : fragmenten voor cello en orkest, 1989 / Immanuel Klein
Genre:
Orkest
Subgenre:
Cello en orkest
Bezetting:
2332 4230 timp 2perc hp str(12.10.8.6.4.) vc-solo
Concerto (nº 2) : per violoncello and orchestra / Julius Röntgen
Genre:
Orkest
Subgenre:
Cello en orkest
Bezetting:
3222 4230 str vc-solo
Double Cello Concerto : for 2 amplified cellos and symphony orchestra / Hanna Kulenty
Genre:
Orkest
Subgenre:
Cello en orkest
Bezetting:
2vc-solo 3fl 3ob 3cl 2fg cfg 3tpt 4h 3trb(trb-b) tb 3perc hp pf str
Concert : voor cello en orkest, 4 november 1963 / Hans Osieck
Genre:
Orkest
Subgenre:
Cello en orkest
Bezetting:
2221 2220 timp perc hp str vc-solo
compositie
Iris : fragmenten voor cello en orkest, 1989 / Immanuel Klein
Toelichting:
Program note (Dutch): Iris ontstond tijdens Kleins verblijf in West-Berlijn. De kleur van de iris - het regenboogvlies - is misschien wel de meest specifieke van het menselijk lichaam. Zich bevindend tussen het oogwit en het pupilzwart - en als drempel tussen buiten en binnen - doseert de iris díe bepaalde hoeveelheid licht die voor het netvlies als beeldontvangend "draaglijk" is. De lading - de inhoud van het stuk Iris - kan worden bezien als analogie van het hierboven omschreven diafragmeren.
Voor het componeren maakte Klein hoofdzakelijk gebruik van een harmonium, waardoor een werkwijze gevolgd kon worden die direkter van de klankkleur uitging en het instrumenteren tot een primaire, bijna natuurlijke handeling maakte.
"Bij bepaalde passages met liggende akkoorden kon ik - doordat met gewichtjes desgewenste toetsen ingedrukt worden gehouden - het harmonium be-trappend, bovendien op de cello spelend uitzoeken welke noot ik voor de volgende of na de voorafgaande wilde".
Iris is geen lineair gecomponeerd stuk. De ondertitel "fragmenten voor cello en orkest" verwijst naar een selektie die Klein heeft gemaakt uit een veelheid van minder of meer uitgewerkte motieven en invallen - tevoorschijn gejeukt door het "bevingeren" van harmonium en cello - die gedurende enkele maanden werden genoteerd en pas tegen het eind van het componeerproces hun definitieve, gevoelsmatig afgewogen plaats kregen.
Externe invloeden die tijdens het ontstaan van Iris een rol hebben gespeeld zijn met name György Ligeti's Konzert für Violoncello und Orchester (1960) en Henri Dutilleux' Tout un monde lointain... (1968-'70). - IMMANUEL KLEIN