gerelateerde werken
Cadenzas to piano concertos by W.A. Mozart : for solo piano, 1946-'47 / Hans Henkemans
Genre:
Kamermuziek
Subgenre:
Piano
Bezetting:
pf
Genre:
Vocaal
Subgenre:
Vocaal ensemble (2-12) en orkest
Bezetting:
sopr alt str
Joseph : oratorio, 1745 / ed. by Robert L. Tusler, Willem de Fesch
Genre:
Vocaal
Subgenre:
Vocaal ensemble (2-12) en orkest; Gemengd koor en orkest
Bezetting:
soloists GK4 2220 0200 str bc
Genre:
Vocaal
Subgenre:
Vocaal ensemble (2-12) en orkest
Bezetting:
2sopr str(9.9.6.6.4.)
compositie
Canzoni amorose del duecento : per soprano, baritono, pianoforte ed orchestra / Hans Henkemans
Overige auteurs:
Henkemans, Hans
(Componist)
Bevat:
Partite, amore, adeo
Lo sparvero
Il farso / tekst v. Rustico di Filippo
Toelichting:
Program note (Dutch): (Première: 10-12-1973 - Dorothy Dorow, Bernard Kruysen, Ruud van den Brink met het Concertgebouworkest o.l.v. Bernard Haitink). De drie liederen, onder bovenstaande titel samengebracht, werden door mij in de winter van 1972-73 in regeringsopdracht gecomponeerd. Al geruime tijd werd ik gefascineerd door het dubbel-sonnet "Lo Sparvero" (de Sperwer), dat ik enige jaren tevoren van de vertaler, dr. W. van Elden, ten geschenke had gekregen. Het is van deze Canzoni het zwaartepunt en middelpunt geworden. In muzikaal opzicht is het ongewone van deze cyclus ongetwijfeld de toegevoegde, solistische pianopartij. Deze heeft in het lied "Lo Sparvero" (accent op de voorlaatste lettergreep) een descriptieve functie: enerzijds het uitbeelden van de roofzuchtige vogel (met name in de cadens tussen beide poëma's), anderzijds als het muzikale "antwoord" op het begrip sperwer, een vogel die in de middeleeuwse poëzie (onder meer ook bij Villon) de minnaar symboliseerde.
Men noemt een dergelijk dubbelsonnet als "Lo Sparvero" een tenzone, oftewel een twistdicht. Twee minstrelen dichtten - men veronderstelt aan het hof van Frederik II op Sicilië - op dezelfde gegeven rijmklanken hun sonnetten. Het onderhavige is een zeldzaamheid in zijn soort: een sonnet van een vrouw, en het antwoord erop van een man. De inhoud is in het kort de klacht van de vrouw, dat haar sperwer ontvlucht is en bij "un' altra donna" is neergestreken en het amoureuze, doch felle antwoord van de man - de sperwer - dat dit een verraderlijke aantijging is. De piano heeft eveneens een solistische rol toebedeeld gekregen in het teder-lome "Partite, amor, adeo" ofschoon hier de partij geen dramatische of zinnebeeldige functie heeft. In dit lied bepaalde de sonoriteit van het solo-instrument vóór alles de orkestratie. "Il Farso" (Het Hemd), tenslotte, is het tot klinken gebrachte amusante sonnet van Rustico di Filippi, een Florentijn uit de dertiende eeuw. In plaats van de piano is hier een
harp in het orkest opgenomen; dit om een zo luchtig mogelijk klankbeeld te bewerkstelligen. - HANS HENKEMANS