gerelateerde werken
Lacune : voor blazers, piano en contrabas, 1984 / Cees van Zeeland
Genre:
Orkest
Subgenre:
Groot ensemble (12 of meer spelers)
Bezetting:
1020 sax-a(fl) 1330 pf cb
Sonata da camera : per clarinetto, violoncello e pianoforte, 1981 / Henk van der Vliet
Genre:
Kamermuziek
Subgenre:
Blaas en strijk en toetsinstrument(en)
Bezetting:
cl vc pf
Encore : for clarinet in E [flat], violin, violoncello and piano, 1991 / Klaus Kuiper
Genre:
Kamermuziek
Subgenre:
Blaas en strijk en toetsinstrument(en)
Bezetting:
cl vl vc pf
Genre:
Kamermuziek
Subgenre:
Blaas en strijk en toetsinstrument(en)
Bezetting:
cl vl vc pf
compositie
Ups & downs : for clarinet, viola, violoncello and piano, 1994 / Cees van Zeeland
Overige auteurs:
Zeeland, Cees van
(Componist)
Toelichting:
Program note (Dutch): (Première: 17-5-1995 - Amstelkerk, Amsterdam - Peter Eggenhuizen, klarinet, Susanne van Els, altviool, Hans Woudenberg, cello en Marja Bon, piano). De compositie Ups & Downs is geïnspireerd door het korte verhaal van Kristien Hemmerechts Anna op de blauwe steen (te vinden in de bundel Zegt zij, zegt hij). Hierin wordt een meisje Anna beschreven dat sterk in haar eigen fantasiewereld leeft. Zij is nogal ongelukkig, omdat de wereld zich niet voegt naar haar fantasie. Deze wereld, haar omgeving, weet niet veel van wat er zich in haar hoofd afspeelt. In het verhaal worden een aantal episodes beschreven, die treffend de spanning tussen fantasie en werkelijkheid weergeven. Soms leeft Anna helemaal op en is zij dolgelukkig. Andere momenten daarentegen, is zij juist doodongelukkig en dit alles met betrekking tot gewone dagelijkse gebeurtenissen. De muziek vertelt, zoals altijd, een eigen verhaal, maar legt daarin een aantal associatieve verbindingslijnen met dit verhaal. Dit korte ééndelige werk is speciaal geschreven voor de basisbezetting van het ensemble Wendingen. Voor deze combinatie van instrumenten is wonderlijk genoeg bijna nooit geschreven. In de compositie is een rolverdeling voor de instrumenten gemaakt, die beschreven kan worden naar analogie van de belangrijkste karakters van het verhaal: Altviool - Anna, Klarinet - broer/zus, Cello - moeder, Piano - de wereld. De rol van de piano, duidelijk aanwezig, zeer syncopisch en nogal onbuigzaam ten opzichte van het andere stel, staat tegenover de overige drie, die soms als een hechte 'familie' spelen. De klarinet gaat af en toe als een losbol uit zijn dak. De altviool zondert zich regelmatig af van de rest en begaat dan, soms buitengewoon lastige, maar fantastische paden. De cello bemiddelt tussen enerzijds de pianopartij en anderzijds de alt en klarinet. Het slot van het liedje is dat de alt mee moet syncoperen met de piano (de wereld). Voor degenen die het niet weten: een syncope heeft in de muziek de betekenis van accentverschuiving van een zwaar naar een voorafgaand licht moment (in het Engels: de up- en down-beat). Het aardige is dat er ook een medische betekenis bestaat van het woord, n.l. een diepe bewusteloosheid of onmacht, een schijndood. Aan het eind van het verhaal wil Anna ook maar één ding, n.l. dood. Het zijn deze betekenis-associaties, die mij op het idee van de titel Ups & Downs hebben gebracht. - CEES VAN ZEELAND