gerelateerde werken
Magnificat : for mixed choir, 1985, revision 1987 / Xander Hunfeld
Genre:
Vocaal
Subgenre:
Gemengd koor
Bezetting:
4sopr 4alt 3ten 3bas
Bortagira : voor gitaar en trombone, 1983 / Willem van Manen
Genre:
Kamermuziek
Subgenre:
Gemengd ensemble (2-12 spelers)
Bezetting:
trb g
Uproot : for flute, clarinet, violin and violoncello / Natalie Dietterich
Genre:
Kamermuziek
Subgenre:
Gemengd ensemble (2-12 spelers)
Bezetting:
fl cl vl vc
Suite : for viola and double wind quintet / Bernard van Beurden
Genre:
Kamermuziek
Subgenre:
Gemengd ensemble (2-12 spelers)
Bezetting:
vla 2fl(picc) 2ob(ca) 2cl 2hn 2fg
compositie
Chroma : for violin, violoncello and harp, 1996 / Xander Hunfeld
Overige auteurs:
Hunfeld, Xander
(Componist)
Bevat:
Religioso
Leggiero
Toelichting:
Program note (Dutch): De bezetting van het Jacques Ibert Trio kon ik goed gebruiken om het muzikale gedachtengoed van verschillende stijlperioden te benutten. De muziek is namelijk bij uitstek het medium dat in zijn vernieuwing oude verworvenheden niet overbodig maakt, zoals bijvoorbeeld in de techniek waar de uitvinding van de luchtband het houten karrewiel deed verdwijnen. In de muziek kunnen dus Bach en Boulez naast elkaar bestaan. Het naast elkaar kunnen bestaan van verschillende stijlperioden is het eerste wat in in Chroma tot uitdrukking heb willen brengen. Componeren bestaat uit de interactie tussen materiële zaken zoals het notenmateriaal, de objectieve gedachte van bijvoorbeeld een muzikaal thema en het subjectieve denken dat voelt. Popper noemt dit de interactie tussen respectievelijk wereld 1 (het notenmateriaal), wereld 3 (de objectieve muzikale gedachte) en wereld 2 (het subjectieve muzikale voelen). Bij de seriële muziek in striktste zin wordt de objectieve muzikale gedachte zoals
bijvoorbeeld een muzikaal thema dat ingegeven werd, vervangen door een objectieve buitenmuzikale gedachte, zoals bijvoorbeeld in een muzikaal thema dat opgelegd werd. In het gevoelde muzikale thema beschrijft het ritme de objectieve gedachteninhoud van wereld 3. In het opgelegde muzikale thema is het ritme een voorschrift dat als gedachteninhoud weliswaar objectief kan zijn, maar een buitenmuzikaal karakter heeft. Door in wereld 3 aldus de muziek buiten te sluiten berust de interactie van het componeren tussen wereld 1 en wereld 3 door wereld 2, op een leugen. De interactie van het componeren tussen wereld 1 en wereld 3 door wereld 2 kan een taalspel genoemd worden. Het zal een muzikaal taalspel zijn als wereld 1, wereld 3 en wereld 2 deel uitmaken van het domein dat muziek heet. Wanneer door één van de werelden dit domein verlaten wordt is het geen muzikaal taalspel meer, noch een muzikale interactie. Wanneer het daar wél voor wil doorgaan, dan liegt de componist. Liegen is ook een
taalspel dat geleerd moet worden, zegt Wittgenstein. Het verlaten van deze leugen is het tweede wat ik in Chroma tot uitdrukking heb willen brengen. Niet de seriële klankkleur, alleen de seriële vervreemding die teweeg gebracht wordt door de onrust die het opgelegde ritme met zich mee brengt. Deze vervreemding is het gevolg van het totalitaire denken vanuit de reeks. - XANDER HUNFELD