Donemus Webwinkel — Lier, Bertus van

Nationaliteit: Netherlands
Geboortedatum: 1906-09-10
Sterfdatum: 1972-02-14
Website: Officiële website

Bertus van Lier speelt een belangrijke rol in het Nederlandse muziekleven van de 20ste eeuw als componist, dirigent, docent en publicist. Hij componeert binnen een persoonlijk idioom, dat tot uiting komt in polyfone lijnen en een spel met ritme en metrum. In de jaren dertig past hij steeds meer neobaroktechnieken toe. Invloeden van Johann Sebastian Bach zijn terug te vinden in zijn belangrijkste compositie 'Het Hooglied' (The Holy Song).

Bertus van Lier wordt op 10 september 1906 in Utrecht geboren. Hij krijgt zijn eerste muzieklessen in theorie en cello op achtjarige leeftijd aan de Toonkunst Muziekschool. Op het Utrechts Stedelijk Gymnasium werkt hij mee aan de opvoeringen van Griekse tragedies. Voor één hiervan, 'De Bacchanten' van Euripides, componeert Willem Pijper de toneelmuziek.

Na zijn eindexamen studeert Bertus van Lier cello bij Max Oróbio de Castro aan het Amsterdams Conservatorium en neemt hij compositieles bij Willem Pijper. Hij sluit zijn muziekstudie af met orkestdirectie bij Hermann Scherchen in Straatsburg. Van Lier is daarnaast werkzaam als muziekrecensent bij het Utrechts Nieuwsblad en de Nieuwe Rotterdamsche Courant. Zijn '2e Symphonie' gaat in première bij het Concertgebouworkest onder leiding van Eduard van Beinum.

Ter gelegenheid van de voltooiing van de Afsluitdijk schrijft Bertus van Lier in opdracht van de AVRO het declamatorium 'De Dijk' op tekst van Jan Engelman. De première wordt gegeven door het Concertgebouworkest onder leiding van de componist.

Bertus van Lier wordt benoemd tot hoofdleraar compositie aan het Utrechts Conservatorium. Tevens is hij dirigent van orkest Symphonia uit Rotterdam.

Kort na de Duitse bezetting trekt Van Lier zich terug uit het muziekleven vanwege zijn Joodse familie. Later raakt hij betrokken bij het verzet en moet hij ook onderduiken om aan vervolging te ontkomen.

Na de bevrijding wordt Bertus van Lier hoofdleraar compositie aan het Toonkunst Conservatorium van Rotterdam. Hij wordt gevraagd als muziekredacteur bij Het Parool. Een aantal van zijn opstellen over muziek wordt gebundeld in 'Buiten de Maatstreep' (Van Oorschot, Amsterdam 1948). Vanaf 1947 dirigeert Van Lier jaarlijks een uitvoering van Bach's 'Matthäus Passion', met de beroemde tenor Peter Pears als evangelist, de alt Kathleen Ferrier, de bas Herman Schey en het ensemble Alma Musica, in Rotterdam en Amsterdam. Hij behoort tot de eersten die deze muziek uitvoert in kleine bezetting en is hiermee een van de pioniers van de authentieke uitvoeringspraktijk.

'Het Hooglied' voor solisten, koor en orkest gaat in première tijdens het Holland Festival onder leiding van de componist zelf. Op uitnodiging van de Engelse componist Benjamin Britten dirigeert Van Lier in 1950 de 'Matthäus Passion' op het Aldeburgh Festival. Voor het Amsterdams Toneelgezelschap componeert Van Lier de muziek bij het toneelstuk 'Antigone' van Sofokles en maakt hij ook een nieuwe Nederlandse vertaling.

Bertus van Lier is hoofdleraar compositie aan het Amsterdams Muzieklyceum. In opdracht van de gemeente Amsterdam componeert hij de 'Symfonia' (1954) voor het Concertgebouworkest. Tijdens het seizoen 1954/1955 dirigeert hij het Residentie Orkest. Bertus van Lier ontvangt in 1955 de Martinus Nijhoff Vertaalprijs voor zijn vertaling van 'Antigone' van Sofokles. In opdracht van de gemeente Amsterdam componeert hij 'Divertimento facile' (1957) voor het Kunstmaand Orkest en dirigent Anton Kersjes.

Van Lier doceert Muziekwetenschap aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij dirigeert het Groningse studentenorkest Bragi en brengt dit tot grote bloei. In 1961 ontvangt Van Lier de Sem Dresdenprijs voor 'Het Hooglied' (1949). Bij het 350-jarig bestaan van de Universiteit in 1964 wordt hem het eredoctoraat in de Letteren verleend. In 1966 wordt Van Lier benoemd tot lector van de Rijksuniversiteit Groningen.

Bertus van Lier overlijdt na een langdurig ziekbed op 14 februari in zijn woning in Roden, Drente.