gerelateerde werken
Kage : for recorder & CD (version for alto in F), 2000 / Roderik de Man
Genre:
Kamermuziek
Subgenre:
Blokfluit; Elektronica met verschillende instrumenten; Blokfluit met multimedia
Bezetting:
rec-a tape
Carillon : for gamelan ensemble, 1997 / Jan Rokus van Roosendael
Genre:
Kamermuziek
Subgenre:
Gamelan
Bezetting:
7 players
AS : for gamelan ensemble / Paul Termos
Genre:
Kamermuziek
Subgenre:
Gamelan
Bezetting:
gam
Genre:
Kamermuziek
Subgenre:
Gamelan
Bezetting:
gamelan (slendro)
compositie
Orkes Bercahaya : for gamelan ensemble and light projection, 1997 / Roderik de Man
Overige auteurs:
Man, Roderik de
(Componist)
Toelichting:
Program note (Dutch): [Première: 13 december 1997 - Muziekcentrum Vredenburg, Utrecht - Ensemble Gending o.l.v. Jurrien Sligter m.m.v. Rob van de Poel(Nederlandse Muziekdagen) - Het idee om gamelanmuziek te combineren met andere disciplines ontstond al eerder. Zo schreef ik in 1993 'Dhawa cendak' voor gamelanorkest en tape, voor een programma met werken waarin elektronica met gamelan werden gecombineerd. Kort voor het schrijven van dit stuk maakte het ensemble een tournee door Indonesië, waarbij de leden concerten bijwoonden van inlandse ensembles die hun muziek lieten vergezellen door discoachtige lichteffecten. Het idee om met Rob van de Poel samen te werken is van eerdere datum en ons uitgangspunt is minder vrijblijvend. Ik heb getracht een werk te schrijven dat qua structuur en verloop duidelijke aanknopingspunten biedt voor een lichtchoreografie, zonder daarbij uit te gaan van een illustratie. Het lichtgedeelte zal een vrij contrapunt vormen ten opzichte van de muziek en geheel voortkomen uit de
interpretatie ervan door de lichtcomponist. De titel van het werk betekent 'Lichtgevend Orkest' en getalsverhoudingen speelden een grote rol bij de totstandkoming van deze compositie. Er is veelvuldig gebruik gemaakt van de zogenaamde Fibonacci-reeks (2.3.5.8.13 etc.). Dit werk werd gecomponeerd op verzoek van Jurrien Sligter voor het project 'Gending & Licht'. Uitgangspunt was daarbij om in samenwerking met de lichtkunstenaar Rob van der Poel een integratie tot stand te brengen tussen muziek en lichtprojectie. In Orkes Bercahaya krijgt de lichtontwerper muzikale impulsen aangereikt die hem aanknopingspunten en vrijheid bieden zijn fantasie de vrije loop te laten. Er wordt niet uitgegaan van een illustratie van de muziek, eerder van een contrapunt in kleur en vorm waarbij de twee disciplines elkaar op spectaculaire wijze aanvullen. De compositie is opgebouwd uit drie delen die zonder onderbreking in elkaar overgaan, het middendeel bestaat weer uit drie kleinere delen. Bij de
proportionering werd veelvuldig uitgegaan van de 'Fibonaccireeks' (2,3,5,8, etc.) zowel in kleine als grotere verhoudingen. De instrumentatie is als volgt: Saron Peking/Saron Barung - een speler, Gender, Bonang Barung, Kempuls/Bedug/Tamtam - een speler, Kendang/cymbals - een speler en een bespeler voor het lichtklavier. Met name de Gender en de Kendang partij hebben een solistisch karakter. Het werk maakt geen specifiek gebruik van traditionele gamelan technieken, het vertegenwoordigt veeleer de visie van een westerse componist die gefascineerd is door de rijke klankmogelijkheden van dit bijzondere instrumentarium. Ook al werd het werk gecomponeerd met het lichtontwerp als een van de uitgangspunten, Orkes Bercahaya is muzikaal zelfstandig van opzet en kan ook zonder het lichtontwerp uitgevoerd worden. In 1999 werd het werk een aantal keren uitgevoerd in Indonesië tijdens de tournee van Ensemble Gending, o.a. in het Erasmushuis te Jakarta. - RODERIK DE MAN