Donemus Webwinkel

Overige auteurs:
Vlijmen, Jan van (Componist)
Toelichting:
Trimurti duidt op de zogenaamde Indische drie-eenheid, bestaande uit de belangrijkste drie goden van het Hindoeïstische Pantheon. In sommige publicaties echter - en in deze zin moet de titel van dit strijkkwartet worden gezien - symboliseert de Trimurti de drie grote beginselen, Sattva, Rajas en Tamas, die volgens de Samkhya filosofie alle grootheden in de natuur en het leven bepalen. Sattva (ondertitel van het eerste deel) betekent licht, verlichtende kennis, lichtheid. In muzikaal-technisch opzicht wordt in dit deel teruggegrepen op een techniek die ook in het recente orkestwerk Quaterni werd toegepast: het gebruik van de twee basiselementen uit de klassieke compositietechniek, melodie en harmonie. Daarbij moet worden opgemerkt dat ook hier, net als bij Quaterni, geen sprake is van een orthodoxe toepassing van deze techniek. Ten aanzien van het melodische principe kan in dit geval beter gesproken worden van een cantus firmus-techniek, de cantus firmus in de betekenis van een gegeven
stem, een rode draad welke zich door het gehele toonhoogte-spectrum voortbeweegt. De leidende en herkenbare melodische lijn van Quaterni heeft hier plaatsgemaakt voor een lijn waaraan een meer structurele betekenis moet worden toegekend. Het harmonische gegeven dat bestaat uit akkoordformaties van minimaal vier en maximaal acht verschillende tonen, ontwikkelt zich - anders dan bij Quaterni - tot een meer horizontale of zo men wil polyfone uitwerking of interpretatie van het verticale organisatieprincipe, hetgeen, mede gezien de aard van de bezetting waarvoor dit stuk is geschreven, ook wel voor de hand lag. Rajas (ondertitel van het tweede deel), volgend op een korte episode die het eerste aan het tweede deel bindt, betekent energie, activiteit, expansiviteit. Dit begrip uit zich in de natuur als kracht en beweging; in de levende wezens verwekt het hartstocht, streven, inspanning.... Muzikaal gezien is het tweede deel het zwaartepunt van het werk: een langdurige krachtsinspanning
gedragen door een zeer snelle beweging, waarbij in tegenstelling tot het eerste deel, de zelfstandigheid van vier stemmen, ook compositorisch-technisch gezien, zich veel sterker manifesteert. Het is een ware uitputtingsslag die hoge eisen stelt aan de concentratie en het uithoudingsvermogen van de musici. De verbinding tussen het tweede en derde deel wordt tot stand gebracht door het inlassen van een tweede episode welke uitsluitend voor viool is geschreven.
De ondertitel van het derde deel, Tamas, betekent duisternis, zwaarte, en uit zich in de natuur als starheid, belemmering; bij de mens als apathie, vrees, traagheid, enz. Ook in muzikaal opzicht is er sprake van traagheid en verstening, dit in scherp contrast met het tweede deel. Compositorisch gezien is dit vertaald in een op het eerste gezicht zeer eenvoudig lijkende structuur: een in stijgende lijn bewegend harmonisch veld, waar bij de vierstemmigheid van het begin zich gaandeweg via vijf-, zes- en zevenstemmigheid een weg baant naar de achtstemmigheid van het slot, en wel in de hoogste regionen van de vier strijkinstrumenten. - JAN VAN VLIJMEN

Bladmuziek
Indien u dit werk gaat uitvoeren, dan kunt u hier uw concert-informatie aangeven. Donemus zorgt dan voor vermelding van het concert op de Donemus Facebook pagina en in de Donemus Concertagenda.
U kunt van dit werk de partituur of andere producten on-line aanschaffen. Indien u kiest voor een downloadbaar product, ontvangt u het product digitaal. In alle andere gevallen wordt deze naar u opgestuurd. Let op dat u voor iedere gebruiker een exemplaar van het product nodig heeft.
Product	Omschrijving	Prijs/stuk	Aantal
Partituur	Download naar Newzik (A4), 56 pagina's	EUR 25,33
	Download in PDF (A4), 56 pagina's	EUR 30,38
	Hardcopy, normal size (A4), 56 pagina's	EUR 50,66