componist
Joep Straesser geldt als een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de generatie die rond 1960 het beeld van de nieuwe muziek in Nederland hielp bepalen. De grote lijn in de ...
gerelateerde werken
Genre:
Kamermuziek
Subgenre:
Piano
Bezetting:
pf
Genre:
Vocaal
Subgenre:
Zangstem en instrument(en)
Bezetting:
sopr-m fl pf vc
A Light World : for soprano and ensemble / Mateo Soto; on lyrics by William Wordsworth
Genre:
Vocaal
Subgenre:
Zangstem en instrument(en)
Bezetting:
sopr cl sax-t perc vibr
Music calleth : for mezzo-soprano and six instruments, 1990 / poems by W.G. Rothery, Kees Olthuis
Genre:
Vocaal
Subgenre:
Zangstem en instrument(en)
Bezetting:
sopr-m ob cl fg vl vla vc
compositie
Nimm Dir etwas Schönes : 7 Lieder auf alt-[Ä]gyptische Texte, für Sopran, Klarinette (B), Geige und Klavier, 1979 / Joep Straesser
Bevat:
An die Morgensonne
Vom Fluss
Die Macht der Liebe
Im Tempelkult
Die Klage von Merit-Re
Das Haus vom Westland
An die Nacht
Toelichting:
Program note (Dutch): Nimm dir etwas schönes bestaat uit zeven liederen op in het Duits vertaalde oud-Egyptische teksten.
Het eerste lied bezingt de zonsopgang, het tweede jeugdige liefde, het derde rijpe liefde, het vierde dans en dronkenschap, het vijfde is een klacht van een vrouw bij de baar van haar gestorven man, waarbij ook klaagvrouwen en de ossen die de baar moeten trekken aan het woord komen, het zesde bezingt het lot van de doden en het zevende tenslotte gaat over de nacht. Opvallend hierbij is dat de meeste teksten vanuit de vrouw gedacht zijn. De liederen mogen dan ook niet door een tenor gezongen worden. Bij het componeren stonden twee gedachten voorop:
1. De teksten zijn zo rijk aan inhoud en betekenis en bezitten een zo sterke poëtische kracht en beeldend vermogen dat naar een zo groot mogelijke verstaanbaarheid gestreefd zou moeten worden. Daarmee verviel een modern type tekstbehandeling dat zich primair op de fonetische kant van een tekst richt en deze behandelt als muzikale klank, waarbij de verstaanbaarheid op de tweede plaats komt. Het gevolg van deze stelling name was dat de zangstem relatief traditioneel behandeld zou moeten worden.
2. Hoe verschillend de teksten en hun muzikale uitwerking ook zouden uitvallen, toch zouden er sterke en duidelijk hoorbare verbanden tussen de liederen moeten bestaan wat betreft het gebruikte materiaal. Dit uitgangspunt resulteerde in een zeer dominante plaats van de intervallen kleine en grote secunde. Men kan deze liederencyclus dan ook in feite als een variatiewerk zien.
Zoals gezegd tendeert het streven naar verstaanbaarheid van een zangpartij naar een meer traditionele compositietechniek. De keuze van enkele intervallen als bouwstenen voor een geheel werk is een manier van componeren die, enigszins globaal gesteld, sinds Debussy en Webern via de seriële muziek van de vijftiger en zestiger jaren, nog steeds actualiteit bezit.
Historisch beschouwd vormen de beide uitgangspunten die aan deze cyclus ten grondslag liggen een bepaalde tegenstelling. Er ontstaat als het ware een spanning tussen traditie en actualiteit en het is met name in dit spanningsveld dat ik mij in mijn werk van de laatste jaren bij voorkeur beweeg. - JOEP STRAESSER