componist
Joep Straesser geldt als een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de generatie die rond 1960 het beeld van de nieuwe muziek in Nederland hielp bepalen. De grote lijn in de ...
gerelateerde werken
Genre:
Kamermuziek
Subgenre:
Piano
Bezetting:
pf
Genre:
Vocaal
Subgenre:
Zangstem en instrument(en)
Bezetting:
sopr sax-s sax-a sax-t sax-b
Up : for soprano and ensemble, 1994 / text: Chris Moore, Richard Sims
Genre:
Vocaal
Subgenre:
Zangstem en instrument(en)
Bezetting:
sopr fl cl-b vibr hp pf 2vl vla vc cb
Genre:
Vocaal
Subgenre:
Zangstem en instrument(en)
Bezetting:
medium fl ob cl fg h pf
compositie
Echoes reversed : cradle-song for soprano, flute, violin, violoncello and piano, 1982, (revision 1983) / Joep Straesser
Toelichting:
Program note (Dutch): Echoes Reversed vormt het derde deel van een trilogie bestaande uit Signals and Echoes voor 11 instrumenten en basklarinet, Just Signals voor piano en Echoes Reversed. De titel van het eerste werk, Signals and Echoes, is in de twee erop volgende stukken als het ware opgesplitst in (Just) Signals en Echoes (Reversed). Deze splitsing heeft tot gevolg dat beide werken de basisgegevens van Signals and Echoes gescheiden behandelen. Zo is Just Signals een werk dat voornamelijk bestaat uit signaalmotieven en hun verwerking, terwijl in Echoes Reversed bijna uitsluitend gebruik gemaakt wordt van 'echoes' in kreeft vorm, waarbij het signaal dat aan de echo ten grondslag zou moeten liggen, verloren gaat.
De tekst van Echoes Reversed bestaat uit een wiegelied uit de achtste of negende eeuw in het zogenaamde Oud-Hoogduits, waarin men enerzijds nog late invloeden van het (volks-) Latijn en anderzijds al vroege Duitse woordstammen aantreft.
De vorm van het werk kan gekarakteriseerd worden als: A-B-A'-C- A''. Er wordt, evenals in Just Signals, gebruik gemaakt van twee materiaaltypen die echter niet gescheiden worden geëxposeerd maar elkaar in kort bestek voortdurend afwisselen dan wel met elkaar gecombineerd zijn. Het ene type bestaat uit een zich versnellende toonherhaling, het andere uit toonformules van meerdere tonen die geleidelijk worden opgebouwd. Deze beide materialen bepalen in hoge mate de sfeer van de 'A-delen' en verlenen deze een voortdurend accelerando- en crescendokarakter. Deze muzieken zou men kunnen zien als 'anti-slaap-muzieken', als het 'achterstevoren' van inslapen, dus wakker worden 'reversed'. Muziek B laat aanvankelijk nog het eerste materiaaltype horen, maar verloopt daarna en 'slaapt in' in een statische slaapmuziek, waarbij de tekst spreekt over rode en blauwe bloemen die het kind door de godin Hera worden gebracht. Muziek C begint met enkele toonformules en loopt via een kort, puntig en snel
muziekje - de tekst handelt over kleine witte schapen - en een kort majesteitelijk fragment waarin sprake is van de god Wodan, uit in een tweede 'slaapmuziek' die verwant schap vertoont met die uit B. De het werk afsluitende A''-muziek is de minst krachtige van de A-muzieken; alleen de slotformule zet nog even een forse punt achter het werk. - JOEP STRAESSER