Donemus Webwinkel — Entelechie I

Overige auteurs:
Schat, Peter (Componist)
Toelichting:
Program note (Dutch): In de biologie wordt het begrip 'entelechie' (het in werkelijkheid komen van wat in aanleg aanwezig is) omschreven als het vermogen van een levende cel om uit enkelvoudige beginstructuren complexe en ogenschijnlijk volkomen verschillende weefsels op te bouwen, terwijl er in de natuurwetenschap het verlies van energie en het verdwijnen van materie in het niets mee wordt aangeduid. Beide betekenissen zijn van toepassing op dit werk. Ten eerste is het muzikale groeiproces van het werk te omschrijven als een celdeling: uit de verschillende structuren ontwikkelen zich steeds andere, die op een min of meer verborgen wijze daarin reeds aanwezig waren. Een soort kiemceltechniek toegepast op macro-structurele aspecten van het werk, zoals in de 'klassieke' twaalftoonstechniek. Ten tweede verdwijnt de klank tegen het slot in het niets, doordat er steeds grotere stilten het geluid als het ware verdringen uit de hoorbare werkelijkheid. Ieder van de vijf deelstructuren van Entelechie I,
gekenmerkt door een strenge fixatie van de toonkwaliteiten, wordt in tweeën gesplitst door structuren waarin de eigenschappen van geluid niet gefixeerd en veelal onbestemder blijven. In deze 'tussenstof' drijven de retrospectieve of anticiperende citaten (letterlijke herhalingen van enkele maten uit het voorafgaande of het volgende) als het ware vrij rond. De herkenbaarheid van de citaten neemt gedurende het verloop van het werk toe. Een voor de opbouw van het werk belangrijke compositorische denkwijze kan men omschrijven als het monteren van klankobjecten en 'collages'. Ieder gegeven dat een zekere muzikaliteit heeft kan als klankobject dienst doen: een groep tonen zowel als een akkoord of een klankkleur, een enkele toon of een ritmisch figuur. Meestal zijn het de objecten met hun 'schaduw', hun 'echo' gedacht. Een voorbeeld hiervan is meteen al in het begin: een sforzato tutti gespeeld akkoord werpt direkt zijn schaduw in o.a. de cellogroep. Evenals het pp langgehouden akkoord dat
daar onmiddellijk op volgt zijn 'echo' en dus zijn relief ontvangt van de fluit, trompet en klarinet. Zo is er verder in het werk een dubbelcanon van verschillende objecten met hun echo's te vinden. Ook het begrip heterofonie kan men in deze gedachtengang thuisbrengen: een melodische lijn ontvangt relief d.m.v. een schaduwlijn die bijna gelijk loopt met de oorspronkelijke, maar er op verschillende plaatsen van afwijkt. Dit principe is ook in de uitgebreide zin die Boulez eraan gegeven heeft gebruikt: hele groepen van deze lijnen geven als het ware een klankvlek. Een andere consequentie is een polyfonie van heterofonieën: de dichte klankstructuur die in het centrum van het werk start; of de 'reactie-canon' die eraan voorafgaat. Men zou dit laatste structuurprincipe als volgt kunnen omschrijven: in een bepaald stemmenweefsel heerst een hiërarchische orde die bijvoorbeeld d.m.v. de intensiteit of de klankkleur verduidelijkt kan worden. Iedere nieuwe toon in de hoofdstem 'slaat' uit alle
lager gerangschikte stemmen nieuwe tonen. Ditzelfde geldt voor de tweede stem t.o.v. de derde en volgende stemmen, enz. Teneinde de plasticiteit en het relief van de soms zeer gecompliceerde klankstructuren te verhogen is het werk gedacht voor vijf verspreid opgestelde instrumentale groepen. Entelechie I is , evenals Entelechie II en Signalement, geschreven tijdens de studiejaren bij Boulez (1960-1961). Het is over Boulez in de Strawinskiaanse zin een 'proefschrift', een creatieve reactie. - PETER SCHAT

Bladmuziek
Indien u dit werk gaat uitvoeren, dan kunt u hier uw concert-informatie aangeven. Donemus zorgt dan voor vermelding van het concert op de Donemus Facebook pagina en in de Donemus Concertagenda.
U kunt van dit werk de partituur of andere producten on-line aanschaffen. Indien u kiest voor een downloadbaar product, ontvangt u het product digitaal. In alle andere gevallen wordt deze naar u opgestuurd. Let op dat u voor iedere gebruiker een exemplaar van het product nodig heeft.
Product	Omschrijving	Prijs/stuk	Aantal
Huurpartij(en)	Download naar Newzik (B4), 203 pagina's	EUR 87,81
	Download in PDF (B4), 203 pagina's	EUR 105,37
	Hardcopy, normal size (B4), 203 pagina's	EUR 175,63

Huur
U kunt dit werk huren door een verhuurlicentie af te nemen voor een of meerdere voorstellingen. Als u een licentie afneemt dient u ook 1 exemplaar van de huurpartijen af te nemen (zie hierboven). Voor iedere uitvoering heeft u een verhuurlicentie nodig. Meer informatie over het huren is beschikbaar op de Donemus website. Neem contact op met uitgeverij Donemus indien u nog vragen heeft over het huren van dit werk.
Aantal uitvoeringen
Totale licentiekosten
0

Live-uitzending
Indien het werk wordt opgenomen voor een live radio- of TV-uitzending of internet-streaming kunt u hier eenvoudig de licentie ontvangen. Onder 'live-uitzending' wordt verstaan een uitzending 1 jaar na de opname van het werk. Voor elke uitzending dient u een licentie af te nemen.
Audio uitzending (radio, internet)
Totale licentie kosten
0
Video uitzending (TV, streamen)
Totale licentie kosten
0

CD/DVD opname
Indien u dit werk wilt opnemen op CD of DVD kunt u hier een licentie afnemen. Voor iedere titel dient u een licentie af te nemen.
CD/DVD titels
Totale licentie kosten
0