gerelateerde werken
Bau : for orchestra, 1970 / Jan Vriend
Genre:
Orkest
Subgenre:
Groot ensemble (12 of meer spelers)
Bezetting:
fl ob cl fg h trp 2trb-t 12vl 4vc 4cb
Preludium en fuga : voor orgel, in het 31-toonsysteem, (1952) / Henk Badings
Genre:
Kamermuziek
Subgenre:
Orgel
Bezetting:
org
Koralen : voor orgel, Band IV / Stougie
Genre:
Kamermuziek
Subgenre:
Orgel
Bezetting:
org
Genre:
Kamermuziek
Subgenre:
Orgel
Bezetting:
org
compositie
Jets d'orgue : for organ, 1991, Part II / Jan Vriend
Overige auteurs:
Vriend, Jan
(Componist)
Toelichting:
Program note (Dutch): (Nederlandse première: 30 juli 1994 - Grote- of St. Laurenskerk, Rotterdam - Jan Hage) - 'Jets d'orgue' moet heel letterlijk worden genomen: een orgel als een fontein van duizend pijpen die hun geluid door de ruimte in het rond strooien. Dit is het eerste deel van een veel groter werk voor orgel. Het orgel heeft mij altijd gefascineerd, vooral vanwege de akoestische ruimte die het gewoonlijk al in zichzelf heeft en die ik beschouw als de klankkast van het instrument, of eigenlijk: zijn element. Tevens geniet ik van de uitdaging om een grote machine tot leven te wekken. Een orgel lijkt op een groot vliegtuig, een ogenschijnlijk lompe montage van stukjes en beetjes zo lang als het op de grond staat. Om het van de grond af op te lichten, is een bekwame en verfijnde bemanning nodig. Feitelijk vraagt Jets d'orgue ook om zo'n soort bemanning; de twee registranten zijn net zo belangrijk als de organist. Het tot uitdrukking brengen van het ritme en de klankkleurwisselingen is even essentieel als de stemmingswisselingen.
Deel 1 bestaat uit 3 Jets. Elke Jet wordt gevolgd door (i.c. wordt getrokken naar) respectievelijk een homofone sectie, een 2-lagig polyfoon gedeelte en een 3-lagige polyfonie. Elke Jet wordt afgesloten door een speciaal orgeleffect, dat een zeer eigen karakteristiek van orgelspelen weergeeft. In dit verband besluit Jet I met een serie versieringen; Jet 2 door heterofonie en Jet 3 door een reeks expressieve gebaren. De heterofonieën zijn speciaal geschreven om het overheersende octaafinterval in een paar pedaalpassages te onderbreken. - JAN VRIEND