gerelateerde werken

Quattro madrigali : koperkwartet, 1962 / Jurriaan Andriessen

Genre: Kamermuziek
Subgenre: Koperensemble (2-12 spelers)
Bezetting: h 2trp trb

Kosmochromie II : 1974, strijkkwartet, kamerorkest, tape ad lib. / Berend Giltay

Genre: Orkest
Subgenre: Twee of meer verschillende solo-instrumenten en orkest; Orkest met multimedia
Bezetting: 0200 2000 str(6.6.3.3.2.) (tape ad lib.) 2vl-vla-vc-solo

Le choix du costume est libre : concert voor strijktrio en kamerorkest / Will Eisma

Genre: Orkest
Subgenre: Twee of meer verschillende solo-instrumenten en orkest
Bezetting: 1131 sax 2220 perc hp 3cb vl-vla-vc-solo

Concertos, opus III / edited by Robert L. Tusler, Willem de Fesch

Genre: Orkest
Subgenre: Twee of meer verschillende solo-instrumenten en orkest; Viool en strijkorkest
Bezetting: No.1: str bc 2vl-vla-solo, No. 2,4: str bc 2ob-fg-solo, No. 3,5: str bc 4vl-vla-solo, No. 6: str bc vl-solo

compositie

Omaggio a Sweelinck : per 24 strumenti a corda e clavicembalo / Jurriaan Andriessen

Overige auteurs:
Andriessen, Jurriaan (Componist)
Toelichting:
Program note (Dutch): (Première: 20-9-1969 - Amsterdam - Ned. Kamerorkest o.l.v. David Zinman). Met de titel Omaggio a Sweelinck heb ik uiting willen geven aan mijn grote bewondering voor het werk van Nederlands grootste componist Jan Pieterszoon Sweelinck. Bovendien kan men in de polyfone gedeelten, die op verschillende plaatsen in het werk voorkomen, associatieve momenten vinden met de schrijfwijze van Sweelinck. Overigens is het werk naar de vormgeving gebaseerd op de houtsnede Metamorphose van M.C. Escher. Ik moet hier de nadruk leggen op 'naar de vormgeving', omdat er geen enkele illustratieve associatie tussen de muziek en de houtsnede aanwezig is. Zelf heeft Escher eens in een algemene beschouwing naar aanleiding van zijn Metamorphose gezegd: "... Er zijn minstens 3 soorten van associaties mogelijk. Je zou ze kunnen noemen: gedachtenassociaties, vormassociaties en complementaire associaties. Treffende vormassociaties zijn betrekkelijk schaars, maar complementaire vormassociaties zijn bij massa's
te vinden. Ik heb er dan ook vele uitgebeeld, speciaal in de houtsnedencyclus Metamorphose. Daarbij gaat het niet om de gelijkenis in vorm die twee verschillende voorwerpen met elkaar vertonen, maar om de vorminterpretatie van twee verschillende figuren, waarvan de ene het complement is van de andere en hem aanvult of completeert." Dit tekstfragment van Escher duidt niet alleen op zijn Metamorphose, maar ook op de verhouding van de Omaggio tot Eschers Metamorphose en de vormgeving van de Omaggio op zichzelf. Het spel met gedachten-, vorm- en complementaire associaties inspireerde mij om deze associatieve opbouw op mijn beurt weer door middel van gedachten-, vorm- en complementaire associaties om te zetten in een absoluut-muzikale vormgeving, met voorbijgaan aan zuiver illustratieve overeenkomsten. Beter dan dat ik zou trachten een technische analyse van de Omaggio te geven, kan de toehoorder proberen door scherp te luisteren de associatieve vormgelijkenis tussen beide werken te
ondergaan, waarbij hij overigens de neiging om ook illustratieve overeenkomsten te ontdekken zelf in de kiem zal moeten smoren.Dit zou de zuiver structurele vormgeving van beide werken tekort doen. Een van de meest interessante facetten van Eschers werk is voor mij zijn uiterst geraffineerde spel met de ruimte, zoals wij dat onder andere vinden in zijn litho's Trappenhuis, Boven en onder en Relativiteit. Om de vormgeving en de overgangen tussen de verschillende delen van de Omaggio nog duidelijker te profileren heeft de componist tegenover het strijkorkest een solokwintet gesteld, zodat de specifieke vormgeving ook ruimtelijk en auditief gestalte kan worden gegeven. Als trait d'union tussen de beide strijkersgroepen fungeert het klavecimbel. Daarbij wordt het strijkorkest, bestaande uit 7 eerste violen, 5 tweede violen, 3 altviolen, 3 celli en 1 contrabas, in grote delen van het werk weer onderverdeeld in 19 solopartijen. - JURRIAAN ANDRIESSEN