Donemus Webwinkel — Smit, Leo

Nationaliteit: Netherlands
Geboortedatum: 1900-05-14
Sterfdatum: 1943-04-30
Website: Officiële website ; Treasured Composer's Page

Leo Smit geldt als een van Nederlands meest begaafde componisten uit het interbellum. Al kort na zijn afstuderen voert het Concertgebouworkest zijn orkestsuite 'Silhouetten' (1925) uit. Critici merken "het gebruik van de eigenaardige klankcombinaties van den negerachtigen jazzband" op. Mede door een verblijf in het buitenland vindt Leo Smit zijn eigen, unieke stijl. Daarin gaan lyriek, impulsiviteit, spiritualiteit en intellect hand in hand. Zijn heldere, intelligente en ingetogen componeerstijl blijkt vooral uit zijn kamermuziekwerken, waaronder 'Quintet' voor fluit, viool, altviool, cello en harp (1928), 'Sextuor' voor fluit, hobo, klarinet, fagot, hoorn en piano (1933) en 'Trio' voor klarinet, altviool en piano (1938). Voorts schrijft hij concertino's voor altviool, cello, harp, piano; een 'Symfonie' (1936) en het ballet 'Schemselnihar' (1929).

Leo Smit wordt geboren op 14 mei in Amsterdam. Hij komt uit een welgestelde, niet-religieuze Portugees-joodse familie. Vanaf 1919 studeert hij piano en compositie aan het Amsterdams Conservatorium bij Bernard Zweers en Sem Dresden. In 1922 behaalt hij het einddiploma piano.

Leo Smit is de eerste compositiestudent die cum laude afstudeert aan het Amsterdams Conservatorium. Al zijn werken van vóór 1922 zijn verloren gegaan. Smit wordt leraar analyse en harmonie aan het Amsterdams Conservatorium.

Zijn eerste orkestwerk 'Silhouetten' gaat in première bij het Concertgebouworkest in Amsterdam onder leiding van Cornelis Dopper. 'Silhouetten' bestaat uit zes miniaturen die zijn gemaakt naar aanleiding van schilderijen van Paul Süss. Leo Smit maakt naam met diverse 'scene-muzieken' voor studentenverenigingen, zoals het 'A-Z-spel' voor Leiden.

Leo Smit verblijft in Parijs. Daar wordt hij beïnvloed door onder anderen Darius Milhaud, hetgeen zijn muziek een Franse inslag geeft, en door Igor Stravinsky's neoclassicisme. In deze periode zou hij veel filmmuziek voor buitenlandse maatschappijen hebben geschreven, maar ook hiervan is niets overgeleverd. Wel is er van latere datum muziek bij drie Nederlandse films. Het ballet 'Schemselnihar' (1929) gaat in première met het Concertgebouworkest onder leiding van Pierre Monteux in Amsterdam.

De première van zijn 'Concertino voor harp en orkest' (1933) door het Concertgebouworkest onder leiding van Eduard van Beinum, is een van de vele resultaten van de samenwerking die Leo Smit lange tijd heeft met harpiste Rosa Spier.

Na een éénjarig verblijf in Brussel vestigt Smit zich als muziekpedagoog definitief in Amsterdam. Thuis doceert hij piano, compositie, theorie en analyse.

In februari voltooit Smit zijn laatste compositie, de 'Sonate voor fluit en piano'. Samen met zijn vrouw wordt hij door de Duitse bezetter op transport gesteld, via Westerbork naar Sobibor. Daar worden zij direct na aankomst op 30 april omgebracht.

Fluitiste Eleonore Pameijer en pianist Frans van Ruth richten de Leo Smit Stichting op met het doel de muziek van Leo Smit te doen herleven. Sinds die tijd worden er met grote regelmaat concerten georganiseerd in de Uilenburger Synagoge in Amsterdam waar zijn werk veelvuldig klinkt.

Het complete oeuvre van Leo Smit komt uit op cd. Jurjen Vis schrijft de biografie 'Silhouetten. De componist Leo Smit 1900-1943', die wordt uitgegeven bij Donemus in Amsterdam.