Donemus Webwinkel — Wertheim, Rosy

Nationaliteit: Netherlands
Geboortedatum: 1888-02-19
Sterfdatum: 1949-05-27

Rosy Wertheim heeft ongeveer negentig composities nagelaten. Een deel daarvan is ongedateerd en alleen in manuscript. Haar eerste composities zijn voornamelijk liederen en koorwerken in een romantisch idioom. Ze krijgt bekendheid met het lied 'Neutraal' (1914) op tekst van François Pauwels. Haar Parijse jaren (1929-1935) vormen de meest vruchtbare periode en haar composities vertonen de invloed van César Franck, Claude Debussy, Maurice Ravel en Igor Stravinsky. De 'Trois Morceaux' (1939) voor fluit en piano zijn geschreven in een soberder en harmonisch modernere taal.

Rosaly Marie (Rosy) Wertheim is op 19 februari 1888 in Amsterdam geboren. Zij is een kleindochter van de bekende Amsterdams bankier Abraham Wertheimer. Haar ouders sturen haar naar kostschool in het Franse Neuilly waar haar belangstelling wordt gewekt voor klassieke muziek. Zij krijgt er pianolessen en als ze terug is in Nederland studeert ze piano bij Ulfert Schults.

Rosy Wertheim behaalt het staatsexamen piano en het diploma van de Nederlandse Toonkunstenaars Vereniging. Vervolgens studeert ze aan het Amsterdamsch Conservatorium harmonie en contrapunt bij Bernard Zweers en Sem Dresden. Daarnaast geeft ze solfège en pianoles aan het Muzieklyceum en dirigeert een aantal kinder- en vrouwenkoren, waaronder dat van het Religieus Socialistisch Verbond.

Rosy Wertheim vertrekt voor zes maanden naar Parijs, waar ze uiteindelijk zes jaar blijft. Zij componeert veel, krijgt compositielessen van Louis Aubert en schrijft voor het dagblad 'Het Volk' over het muziekleven in Parijs. Haar woning is een ontmoetingsplaats voor componisten als Jacques Ibert, André Jolivet, Arthur Honegger, Darius Milhaud, Olivier Messiaen en Elsa Barraine.

Rosy Wertheim verblijft een jaar in Wenen waar ze contrapunt studeert bij Karl Weigl. Daarna gaat ze naar New York, waar haar strijkkwartet 'Quatuor à cordes' (1933), het 'Divertimento' voor kamerorkest (1934) en enkele van haar pianowerken worden uitgevoerd. Een jaar later keert Rosy Wertheim terug naar Amsterdam

In Den Haag gaat het 'Concerto per pianoforte e orchestra' (1939) in première met het Residentie Orkest onder leiding van Willem van Otterloo. Rosy Wertheim organiseert in de kelder van haar huis concerten. Op het programma staan werken van Joodse componisten. In 1942 moet ze onderduiken in Amstelveen en het Gooi. Als een van de weinigen van haar familie overleeft zij de oorlog.

Na de oorlog is Rosy Wertheim lerares op de muziekschool van Laren. Ze wordt ernstig ziek en kan niet meer componeren. Op 27 mei 1949 overlijdt Rosy Wertheim in Laren.