gerelateerde werken

Tema, Toccata y Fuga : para órgano / Carlos Micháns

Genre: Kamermuziek
Subgenre: Orgel
Bezetting: org

Via Crucis : for mixed choir and ensemble / Dick Le Mair

Genre: Vocaal
Subgenre: Gemengd koor en instrumenten
Bezetting: GK4 cl pf mar g-b perc

Luther : voor bariton, acteur, gemengd koor en orgel / Boudewijn Tarenskeen; teksten: Martin Luther, Gerardjan Rijnders (epiloog/appendix)

Genre: Vocaal
Subgenre: Gemengd koor en instrumenten
Bezetting: bar actor GK4 org

Zeitenschrunde : für gemischten Chor, Flöte, Klarinette, Trompete und Posaune / Caroline Ansink; texte Paul Celan

Genre: Vocaal
Subgenre: Gemengd koor en instrumenten
Bezetting: GK6 (SSAATB) fl cl trp trb

compositie

Tirthánkara : voor gemengd koor en cello, 2002 / tekst uit 'Dravidianen' (1999-2001) (Carlos Micháns), Carlos Micháns

Overige auteurs:
Micháns, Carlos (Tekstdichter/librettist)
Micháns, Carlos (Componist)
Toelichting:
Program note (Dutch): Een jaar of acht geleden, toen ik voor het eerst een bezoek aan India bracht, wist ik nog niets over het 'jainisme' (of djzainisme), de filosofische verlossingsleer die haar naam ontleent aan het Sanskriet woord 'Jina', de overwinnaar van de wereld. Net als het Boeddhisme en rond dezelfde periode werd ook het jainisme door de zoon van een Indiase koning gesticht (of op zijn minst hervormd), in dit geval Vardhamana, die beter bekend is als Mahavira (grote held). Hij was echter niet de eerste, maar de 24e en laatste van een reeks profeten of tirthankara's. Zij worden naakt afgebeeld, staande of zittend en met enorme, indringende ogen, vaak met bergkristal ingelegd, hetgeen de zwarte, in de oogkassen aangebrachte pupillen vergroot en bijna hypnotiserend op de kijker werkt. Het gedicht (oorspronkelijk in het Spaans) waarop deze compositie is gebaseerd, beschrijft in het kort de beginselen van de jainleer: totaal en absoluut respect voor het leven, verwerping van het eigen 'zelf' en
een leven van onthouding en anonimiteit, met de dood als natuurlijke overgang van stof naar geest. In de muziek is deze sfeer van rust en ingetogenheid eerst door de cello gesuggereerd, daarna door de lange, zachte melodie van de tenoren. Zij worden door de bassen ondersteund, die met hun monotoon herhaalde tonen de ostinato-figuren van een Indiase tampoera (een voor de raga's gebruikt snaarinstrument) proberen te imiteren. Alten en sopranen nemen het vervolgens van de mannen over, om uiteindelijk samen voort te gaan met de cello als een soort trouwe verkondiger, begeleider of eenzame solist. - CARLOS MICHÁNS