componist
Hans Kox is in een muzikaal gezin geboren. Nog tijdens zijn studie compositie, debuteert hij tijdens de Gaudeamus Muziekweek met zowel een strijktrio als een pianosonate. Na vijftien jaar directeurschap ...
gerelateerde werken
Variaties op een Uilenspiegelthema / door 11 Nederlandse componisten
Genre:
Orkest
Subgenre:
Viool en orkest
Bezetting:
3222 4330 timp perc (hp ad lib.) str 2vl-solo
Genre:
Vocaal
Subgenre:
Gemengd koor en orkest
Bezetting:
GK4 pf str(16.14.10.12.6.)
Genre:
Vocaal
Subgenre:
Gemengd koor en orkest
Bezetting:
alt ten GK4 1101 2200 timp str
Genre:
Vocaal
Subgenre:
Gemengd koor en orkest
Bezetting:
sopr alt ten bar GK4 2222 4331 timp perc hp org str
compositie
Anne Frank cantate : a child of light, for soprano, contralto, bass, mixed chorus and orchestra, 1984, revision 2001 / Hans Kox
Toelichting:
Program note (Dutch): De herinneringen aan de tweede wereldoorlog zijn in een aantal van mijn werken van doorslaggevende betekenis geweest. Dat kwam het eerst tot uiting in mijn werk In Those Days (1969), naar aanleiding van de Slag om Arnhem geschreven in opdracht van het Airborne comité en het Prins Bernhardfonds. Dit werk verwierf de Prix Italia. Daarna, in 1971, schreef ik op verzoek van de internationale Haarlemse orgelmaand en in opdracht van C.R.M. een tweede werk waarin de oorlog en zijn vernietigende gevolgen, nu in breder verband, opnieuw centraal stonden: het 'Requiem for Europe'. Als afsluiting van deze beschouwingen over de 'oorlogskunst' kan mijn Anne Frank Cantate worden gehoord, waarmee een muzikaal drieluik is afgerond. Dank zij een opdracht van de NCRV, waarbij vooral het hoofd van de afdeling muziek, Cornelis van Zwol, een stimulerende rol heeft gespeeld, kon ik dit werk realiseren.
Het was namelijk een reeds lang door mij gekoesterde wens het dagboek van Anne Frank als uitgangspunt te nemen voor een werk voor soli, koor en orkest. Als gevolg van auteursrechtelijke situaties kon ik niet beschikken over de tekst van het dagboek, waarvan gedeelten in de persoon van een verteller in de cantate verwerkt hadden moeten worden.
In plaats daarvan heb ik na 'enige' research de tekstcompositie op een ander plan gebracht: het anekdotische element vervangen door een opbouw die gefundeerd is in de (on)heils- en wereldgeschiedenis. Er is een parallel getrokken tussen de gebeurtenissen die zich een aantal eeuwen vóór Christus hebben afgespeeld (beschreven in het boek Esther van het Oude Testament en vertolkt door de altsolo) en de waanzinnige historie van de laatste vijftig jaar (gemarkeerd door uitspraken van Hitler en de SS over het KL Auschwitz: bas-solo). De overeenkomsten zijn des te schrikwekkender omdat het mensdom blijkbaar niet in staat is (geweest) de geschonden wereld te herstellen. Het koor fungeert niet alleen als de 'turbae', maar ook als verbijsterde waarnemer die de enige vraag stelt die, in welke context dan ook, steeds weer gesteld kan worden: "Wat is dan de mens?" De sopraan-solo geeft uiting aan het onafhankelijk denken van de mens als individu (in casu Anne Frank). De alt- en bassolo sluiten
zich naast hun recitatieven hierbij aan. Het orkest tenslotte symboliseert de verbinding, het cement dat de verschillende lagen van het bouwwerk bij elkaar houdt. - HANS KOX (1985)