gerelateerde werken
Passé indéfini : for string quartet, 1992 / Cees van Zeeland
Genre:
Kamermuziek
Subgenre:
Strijkkwartet (2 violen, altviool, cello)
Bezetting:
2vl vla vc
Volkskrant contrapunt : for large ensemble, 1996 / Martijn Padding
Genre:
Orkest
Subgenre:
Groot ensemble (12 of meer spelers); Orkest
Bezetting:
1221 4sax 2220 4perc hp pf synth 2vl vla vc cb / str
Genre:
Orkest
Subgenre:
Groot ensemble (12 of meer spelers)
Bezetting:
cl bsn acc 4vl 2vla 2vcl db
Cookie Girl : for ensemble, 1989 / Maarten van Norden
Genre:
Orkest
Subgenre:
Groot ensemble (12 of meer spelers)
Bezetting:
1000 3sax 1330 pf cb
compositie
Lacune : voor blazers, piano en contrabas, 1984 / Cees van Zeeland
Overige auteurs:
Zeeland, Cees van
(Componist)
Toelichting:
De eerste muzikale aanleiding tot het schrijven van dit stuk was de uitvoering van Trans van Stockhausen op het Koninklijk Conservatorium te Den Haag. Eén van de aspecten van dit stuk die mij interesseerden, was het nogal botte gebruik van parallelle akkoorden. Al eerder was ik getroffen door hetzelfde fenomeen bij het luisteren van de LP 'Live in New York' van Frank Zappa. In het stuk 'The Purple Lagoon' komt namelijk een trompetsolo voor die langs elektronische weg verandert in een soort trompetsectie: iedere noot wordt verborgen tot een akkoord. De harmonische informatie bij Trans gaat echter veel sneller dan bij 'The Purple Lagoon'. Daarvoor zijn zeker twee redenen gemakkelijk aan te geven. Stockhausen gebruikt verschillende lagen van de genoemde parallelle akkoorden. Bovendien worden deze gespeeld achter een 'waas' die bestaat uit een gestreken min of meer chromatisch klankveld. Zappa laat daarentegen de trompetsolo klinken boven een eenvoudig orgelpunt. In Lacune wordt tussen deze twee uitersten gewerkt. Er zijn een aantal simpele toevoegingen die bij de twee voorbeelden niet te vinden zijn en uiteindelijk leiden tot het derde muzikale voorbeeld. Zo komt het orgelpunt in dit stuk ook in hogere registers te liggen en soms als interval of akkoord. Daarbij kan gedacht worden aan een fixatie van de klank. Het stuk Intégrales van Varèse geeft daar naar mijn smaak prachtige voorbeelden van. Naast het aanbrengen van deze fixatie heb ik gestreefd naar een sterke contrastwerking in het harmonisch materiaal door de klank uit te dunnen. Dus in tegenstelling tot het toevoegen van een akkoord aan een noot worden er ook noten weggelaten uit een akkoord. Nu kan je alleen over het weglaten van noten spreken als het duidelijk is wat er 'had moeten klinken.' Iemand die een meester is in de beperking tot het uiterst noodzakelijke is Thelonious Monk. Zijn muziek is het vierde voorbeeld geweest voor dit stuk. Er blijft een enorme lacune te bestaan tussen de vier genoemde vier muzieksoorten. Lacune toont materiaal dat kenmerken van deze muzieksoorten heeft, maar het biedt meer... - CEES VAN ZEELAND