gerelateerde werken
Pancabana : for twelve players, (1983/86) / Wim Laman
Genre:
Orkest
Subgenre:
Groot ensemble (12 of meer spelers)
Bezetting:
1111 1000 harm pf 2vl vla vc cb
Kleine suite : voor sopraan en orkest, 1942 / Arij Verhaar
Genre:
Vocaal
Subgenre:
Zangstem en orkest
Bezetting:
sopr 2222 2200 timp perc (cel ad lib.) hp str
Genre:
Vocaal
Subgenre:
Zangstem en orkest; Zangstem en instrument(en)
Bezetting:
alt 2vl vla vc / alt str(vl vla vc)
Uchtendhymne : Lied met orkestbegeleiding / Israel Olman; woorden van Pol de Mont
Genre:
Vocaal
Subgenre:
Zangstem en orkest
Bezetting:
zang ork
compositie
Fleurs du mal : 1980/81 / [texte] (Ch. Baudelaire), Wim Laman
Overige auteurs:
Baudelaire, Charles
(Tekstdichter/librettist)
Laman, Wim
(Componist)
Bevat:
La destruction
La mort des amants
Les bijoux
Toelichting:
Program note (Dutch): Eigenlijk moet elk gedicht voor zichzelf spreken. Dat ik desondanks drie van Baudelaires gedichten van muziek heb voorzien is te danken aan de zeer grote zeggingskracht ervan. Geïnspireerd door zijn sterke vormbeheersing (die echter nergens leidt tot lege, nietszeggende constructies) heb ik in de muziek getracht, de spanning en de intensiteit van Baudelaires poëzie te benadrukken in al hun gradaties tussen heftige bewogenheid en gelaten berusting. Gekozen werd voor een hechte vormgeving, waarbij de logica van de poëzie en de muziek elkaar wederzijds beïnvloeden.
Bepalend voor de muziek was het scheppen van een sterke samenhang - maar dan zonder een voorspelbaar, en daardoor oninteressant verloop. Het geheel vroeg uiteraard om een intuïtieve beheersing van het spanningsverloop, of kort gezegd voor de fijnproevers: een duidelijke afwisseling tussen associatieve en dissociatieve krachtsverhoudingen binnen de muziek. (In de traditionele tonale muziek kent men akkoorden die de toonaard benadrukken (= associatief) en akkoorden die het verlaten ervan vergemakkelijken (= dissociatief); gevolg is een zekere contrastwerking - één van de middelen om muziek "spannend" te maken).
Baudelaire, die zijn leven lang gefascineerd bleef door het bizarre en het vergankelijke van alle schoonheid, heeft in al zijn gedichten de melancholie steeds een belangrijke rol laten vervullen. Daarbij hanteerde hij een uiterst suggestieve, bijna hallucinerende beeldspraak, met name wanneer de liefde met haar alles beheersende kracht het onderwerp vormde: La destruction schetst de demonische kracht van de liefde, die in de gedaante van "de verleidelijkste aller vrouwen" ten slotte toch leidt tot eenzaamheid en een vernietigende kracht blijkt te bezitten. La mort des amants is vol schitterende beeldspraak, die het sterven van twee gelieven schildert. Zij wisselen een laatste blik, hun zielen worden vergeleken met spiegelbeelden, die langzaam vervagen, terwijl de flambouwen doven. Les bijoux is een lofzang op het vrouwelijk schoon in al zijn betoverende facetten, het verleidelijke, dromerige lijkt allerlei fascinerende gedaanten aan te nemen door het wisselende licht, terwijl de
dovende lamp ("résignée à mourir") nog juist een bloedrood schijnsel te voorschijn tovert. (Dit gedicht wordt slechts gedeeltelijk getoonzet en gecombineerd met fragmenten uit La destruction). - WIM LAMAN