Donemus Webwinkel

Antigone : muziekdrama, naar een vrije bewerking van Sophocles door de componist = drame musical, d'après une interpretation libre de l'oeuvre de Sophocle par le compositeur, 1991 / Ton de Leeuw

Overige auteurs:
Leeuw, Ton de (tekstdichter/librettist)
Sophocles (tekstdichter/librettist)
Toelichting:
Program note (Dutch): (Première: 25-6-1993 - Westergasfabriek, Amsterdam - solisten, Radio Kamerorkest, ad hoc mannenkoor o.l.v. Daniel Reuss en gemengd koor o.l.v. Krijn Koetsveld, algehele leiding Reinbert de Leeuw).
Evenals het oud-Griekse theater heeft het muziekdrama Antigone een menselijk en een bovenmenselijk, sacraal niveau. Maar hiermee houdt de overeenkomst op. De relatie tussen beide niveaus heeft bij de componist een andere betekenis gekregen.
Antigone als menselijk drama
De feitelijke botsing van individuen die verschillende belangen vertegenwoordigen. Antigone wordt ten tonele gevoerd als dissidente die, op ethische en morele gronden, de eer aan haar broer bewijst. In haar cultuur wordt dit als wezenlijk ervaren. Daarmee komt zij in opstand tegen de dictator Creon. Creon, die de begrafenis verboden heeft, vertegenwoordigt de macht en de logica van de staat. Hij eist op die grond haar doodstraf. De onwrikbare overtuigingen van beide hoofdpersonen worden extra geprofileerd door het weifelende gedrag van Ismene, zuster van Antigone, en door de onmacht van de, aanvankelijk nog overmoedige Haemon, verloofde van Antigone, die tevergeefs probeert om de onverbiddelijke Creon te vermurwen.
Antigone als sacraal spel
Het sacrale aspect houdt de erkenning in van een hogere dimensie in het bestaan, waardoor het menselijke drama een andere belichting krijgt. Op dit niveau zijn de protagonisten pionnen in een spel dat hen te boven gaat. Antigone vertegenwoordigt niet het goede, evenmin als Creon het kwade voorstelt. Hun handelen wordt niet zozeer bepaald door autonome acties, als wel door reacties op de omstandigheden. Ongrijpbare factoren zoals hersenstructuur, karakterdispositie, milieu bepalen hun perceptie van de wereld en de rol - de "persoon" - die zij in het leven spelen. Het zich identificeren met deze rol is dikwijls de bron van het conflict. Het ultieme drama is ons onvermogen om tot dit inzicht te geraken. Opgenomen in de kosmische kringloop speelt de menselijke evolutie zich af in een onafzienbare reeks van dissidenten en dictators, van sterke figuren en weifelaars, van opgang en ondergang. Maar tegelijkertijd blijft in deze visie de intuïtie leven dat wij boven de grenzen van ons dagelijks
bewustzijn kunnen stijgen.
Met dit uitzicht begint het sacrale.
Gevolgen voor de vormgeving
De sacrale dimensie betekent niet: een andere werkelijkheid, maar dezelfde werkelijkheid ànders, om de woorden van de dichter Sybren Polet te parafraseren. Met andere woorden: niet de subjectiviteit van het individu staat centraal, maar zijn algemene, door iedereen gedeelde menselijke conditie. In dit opzicht sluit het muziekdrama wellicht meer aan bij theatrale tradities van vroegere culturen, het middeleeuwse mysteriespel, het schaduwtheater van Zuidoost-Azië, het Japanse Noh-theater. Het neemt afstand van de typische retoriek die de individualistische laat-westerse operakunst beheerst. Het accent ligt niet op de dramatische opbouw, noch op het uitwerken van psychologische processen. Als het slotkoor zingt dat niemand ontkomen kan aan zijn lot is dit een simpele constatering die eenieder de weg openlaat tot een eigen interpretatie.
Muziektechnisch betekent dit onder meer:
_ Geen expressionisme, maar een heldere, ingetogen intensiteit, sobere vocale lijnen van een bijna liturgisch karakter en - ondanks de schijnbare eenvoud - een hechte modaal-cyclische schrijfwijze (zoals onder meer omschreven in Dr R. de Groot: Compositie en intentie van Ton de Leeuws muziek. Universiteit van Amsterdam).
_ In plaats van een confrontatie van individuen worden drie van de vier rollen vertolkt door een koor. De enige soliste is Antigone. Maar haar rol heeft geen overheersend karakter.
_ Geen realisme maar stilering. Als voorbeeld: de dialoog tussen Antigone en Ismene speelt zich niet alternerend maar gelijktijdig af. - TON DE LEEUW

Bladmuziek
Indien u dit werk gaat uitvoeren, dan kunt u hier uw concert-informatie aangeven. Donemus zorgt dan voor vermelding van het concert op de Donemus Facebook pagina en in de Donemus Concertagenda.
U kunt van dit werk de partituur of andere producten on-line aanschaffen. Indien u kiest voor een downloadbaar product, ontvangt u het product digitaal. In alle andere gevallen wordt deze naar u opgestuurd. Let op dat u voor iedere gebruiker een exemplaar van het product nodig heeft.
Product	Omschrijving	Prijs/stuk	Aantal
Partituur	Download naar Newzik (A3), 118 pagina's	EUR 66,84
	Download in PDF (A3), 118 pagina's	EUR 80,21
	Hardcopy, normal size (A3), 118 pagina's	EUR 133,69
	Hardcopy, study size (A4), 118 pagina's	EUR 89,85
Piano reductie	Download naar Newzik (A4), 98 pagina's	EUR 38,60
	Download in PDF (A4), 98 pagina's	EUR 46,32
	Hardcopy, normal size (A4), 98 pagina's	EUR 77,21
Grootrecht	Dit product is wel leverbaar, maar niet in de webschop verkrijgbaar. Neem contact op met Donemus indien u geïnteresseerd bent.