componist

Adriaansz, Peter

Peter Adriaansz werd in 1966 in Seattle (VS) geboren. Opleiding Hij studeerde orgel aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag bij o.a. Leo van Doesselaar, Bert Matter en Wim van Beek. Compositie ...

gerelateerde werken

Lines, dots and crosses : for violin and piano, 1992 / Peter Stewart Adriaansz

Genre: Kamermuziek
Subgenre: Viool en toetsinstrument
Bezetting: vl pf

Galgenlieder : liederencyclus voor basbariton en orkest, 1977-'79 / op teksten van Christian Morgenstern, muziek van Eduard de Boer

Genre: Vocaal
Subgenre: Zangstem en orkest
Bezetting: bas-bar 4143 4221 4perc cel hp pf str

Réquialm : for soprano and chamber orchestra / Luc Brewaeys; text Hans Helms

Genre: Vocaal
Subgenre: Zangstem en orkest
Bezetting: fl ob cl fg h trp trb 2perc 2pf hp str

Oranje may-lied / Joh. Bordewijk-Roepman

Genre: Vocaal
Subgenre: Zangstem en orkest
Bezetting: sopr 3322 2331 timp perc str

compositie

Chant negatif : (Chants monotones part 3), for soprano, percussion and string orchestra, 1994, on French text / Peter Adriaansz

Toelichting:
Program note (Dutch): [Première: 14 mei 1996 - Beurs van Berlage Amsterdam - Nederlands Balletorkest o.l.v. Stefan Asbury (Project Jonge Componisten)] - 'Chant negatif' is onderdeel van een vijfdelige cyclus voor sopraan en wisselende instrumentale bezettingen onder de overkoepelende titel 'Chants monotones'. Alle teksten zijn van, of gebaseerd op, teksten van de Franse dichter en schrijver Jacques Prévert en zijn in de eerste plaats uitgezocht op hun geschiktheid voor het muzikale betoog. De cyclus als geheel behandelt verscheidene aspecten van minimale verandering op een zo maximaal mogelijke manier. Voornaamste bron van inspiratie ligt in de schijnbare onbewogenheid van het recitatief, het ritueel van de herhaling binnen de dramatiek van tekstuele opsomming en de wens zoveel mogelijk te zeggen met een minimum aan materiaal (controlezucht). "Monotone" duidt niet op een negativistische wens vervelende muziek te schrijven, maar verwijst eerder naar een interesse voor statische oppervlakten. Binnen deze
begrensde uitgangspunten worden alle bouwstenen die van "secundair" belang zijn, onontbeerlijk voor de muzikale spanning: manipulatie van verwachtingspatronen en minieme veranderingen in uitvoeringswijze worden zodoende "primaire" bouwstenen. Als derde deel neemt 'Chant negatif' een centrale positie in, hetgeen wordt bepaald door een geleidelijke toe- en afname van bezetting en tijdsduur. Alle delen hebben identiek materiaal, maar klinken niet hetzelfde. Het materiaal van 'Chant negatif' bestaat voornamelijk uit een melodisch skelet van drie van de basisakkoorden waarop de hele cyclus is gebouwd. Van die drie akkoorden blijft alleen maar een schil over in de vorm van een 6-noots motief dat geleidelijk aan in het verloop van het stuk nog verder wordt gereduceerd. 'Chant negatif' is een soort ghetto-muziek, in die zin dat het doel van de muziek de noten voorbijstreeft die niet meer worden dan een voertuig voor een psychische situatie. Deze situatie wordt bepaald door twee factoren:
intimidatie (plus zorgen maken) en afscheid. Beide zijn vertegenwoordigd in een lang proces van geleidelijke eliminatie (soms onder dreiging). Doel van het stuk wordt zo: überhaupt te kunnen spelen. Dit doel wordt onderstreept door een vorm (van zin tot frase, van alinea tot hoofdstuk), die is gebaseerd op een ternaire argumentatievorm: verklaring - ontkenning - verklaring - bevestiging. Dit proces kan worden voortgezet tot uitputting volgt, maar is niet oneindig. Hoe verder de voortgang, des te harder wordt het ontkennen en des te moeilijker wordt het affirmeren.De titel van het stuk is dus eerder verklaarbaar in zijn rol van ontkennen, dan in een of andere echt destructieve zin van het woord. Ondanks al deze buitenmuzikale zaken is de muziek niet expressionistisch van aard maar vervolgt gewoon een logische weg. De twee instanties waarin de muziek de neiging vertoont zich te willen "ontwikkelen" zijn slechts indicatief voor zijn onvermogen daartoe. Het stuk wordt geleidelijk aan
steeds realistischer en stoeit een beetje met het idee van de natuur als basis van de kunst, of anders datgene wat overblijft wanneer de kunst is verdwenen. - PETER ADRIAANSZ